Shumë beteja dhe luftëra që formuan historinë e botës kanë përfunduar jo vetëm nga përpjekjet e udhëheqësve dhe heronjve, por edhe nga spiunët gjithashtu.
Spiunime të shumta u bënë për të marrë informacione dhe për të siguruar fitoret, të cilat shumë herë dolën të suksesshme. Për shkak të inteligjencës të sjellë nga agjentët, shumë jetë janë shpëtuar ose humbur dhe në këtë mënyrë është formuar historia.
Më poshtë 25 tradhtitë që ndryshuan rrjedhën e historisë.
1. Hakmarrja është e ëmbël (Francisco Pizarro)
Pizarro mbajti peng Perandorin Atahualpa pasi mundi një ushtri të tërë me një numër të kufizuar burrash. Ai kërkoi për ar dhe argjend si shpërblim, por ai e mbyti Atahualpën për vdekje. Nga ana tjetër, Pizarro u ekzekutua nga djali i një ish-oficeri ushtarak të tij, Diego de Almagro, për shkak se babait të tij nuk ishte njohur ose shpërblyer për përpjekjet e tij në fitoret e Pizarros.
2. Sateliti spiun (Christopher John Boyce)
Boyce bëri disa para së bashku me shokun e tij të fëmijërisë, Andrew Daulton Lee, duke shitur informacione mbi satelitët spiunë dhe dokumente të tjera zyrtare në Bashkimin Sovjetik. Pasi u arrestua në vitin 1977, Boyce u arratis në vitin 1980 dhe filloi plaçkitjen e bankave. Pasi u kapën përsëri ai u lirua zyrtarisht në vitin 2002 me kusht.
3. Një prej tradhtarëve më të famshëm (Juda Iskarioti)
Për 30 monedha argjendi, Juda Iskarioti, një nga dymbëdhjetë apostujt, tradhtoi Krishtin duke puthur atë në faqe për të lejuar autoritetet te merrnin vesh identitetin e tij. Akti i tij çoi në vdekjen e Jezusit me kryqëzim dhe e bëri Judan tradhtarin më famëkeq në histori.
4. Patriot dhe tradhtar (Simon Bolivari)
Bolivari, një udhëheqës ushtarak dhe politik, është konsideruar si tradhtari i një prej patriotëve më të mëdhenj të Venezuelës, Francisco de Miranda. Simon Bolivar e ktheu de Mirandan në Spanjë për shkak të dyshimeve për tradhti dhe disa thonë se kjo ishte vetëm për të marrë një pasaportë spanjolle. Francisco vdiq në burg disa vjet më vonë.
5. La Malinche (Doña Marina)
Ndoshta një nga gratë më të mallkuara në botë hispanike, Dona Marina njihet si tradhtarja që tradhtoi popullin e saj tek pushtuesit spanjollë. Ish-skllave dhe përkthyese e Hernando Cortes, pushtuesi i Spanjës se Re (sot njihet si Meksika), Marina luajti një rol të rëndësishëm në ndryshimin e rrjedhës së historisë me aftësinë e saj për të përkthyer gjuhën azteke në gjuhën maja. Kjo tradhti provoi të ishte vendimtare për Cortes për të pushtuar Botën e Re.
6. Agjenti i parë i dyfishtë me ngjyrë (James Armistead)
Armistead ishte një skllav afrikano-amerikan që u bë një spiun i dyfishtë për Shtetet e Bashkuara në 1781. Ai pretendonte të ishte një spiun britanik dhe fitoi besimin e gjeneralëve Arnold dhe Corneallis vetëm për të mbledhur informacion në lidhje me planet britanike për dhe vendosjen e armëve dhe trupave dhe ia dërgonte informacionet spiunëve amerikanë. Spiunazhi i tij i ndihmoi në masë të madhe amerikanët të siguronin fitoren gjatë betejës ne Yorktown.
7. Qeni i Napoleonit (Karl Schulmeister)
Një biznesmen, trafikant, dhe më pas një spiun i dyfishtë, Schulmeister filloi si një spiun për Perandorinë Austriake por më vonë doli të jetë një spiun për Francën. Informacioni që ai mblodhi si një agjent i dyfishtë çoi në kapjen e Duka i Enghien dhe fitores së Napoleonit në betejën e Austerlitz. Ai gjithashtu bëri spiunazhe dhe në Angli dhe Irlandë për Napoleonin, por përfundoi si një shitës duhani kur sundimit të Napoleonit i erdhi fundi.
8. Spiunimi i katër kombeve (Sidney Reilly)
I njohur si “Asi i spiunëve”, Reilly ka spiunuar për të paktën katër vende dhe ka punuar për Scotland Yard, Byronë e Shërbimit Sekret Britanik dhe Shërbimit Informativ Sekret. Ai ishte përgjegjës për arritjet e shumta si sulmi i papritur në Port Arthur, një përplasje e një avioni gjerman dhe vjedhja e planeve të armëve gjermane ndër të tjera. Besnikëria e tij luajti në mesin e vendeve si Mbretëria e Bashkuar, Gjermania, Japonia dhe Rusia.
9. Shpërthimi i “FatBoy” (Theodore Hall)
Hall ishte përgjegjës për zhvillimin e bombës së parë dhe të dytë atomike gjatë Luftës së Dytë Botërore për Shtetet e Bashkuara. Por amerikanët nuk e dinin se ky gjeni i shkencës ishte në fakt një spiun atomik për Bashkimin Sovjetik. Pas përpjekjeve të tij për Projektin Manhattan, ai i dha një përshkrim të detajuar të “Fat Boy” bombës së platonit dhe disa taktika për të pastruar platonin për sovjetikët. Ai më pas rrëfeu për spiunimet e tij tek FBI-ja.
10. Agjenti dyfishtë (William Sebold)
Mendohej të ishte një spiun gjerman gjatë Luftës së Dytë Botërore, por Sebold ishte në fakt një agjent i dyfishtë për Shtetet e Bashkuara dhe ka punuar për FBI-në. Për shkak të tij, FBI ishte në gjendje të lidhte tela për stacionin e radios, që ishte një kanal kryesor i komunikimit në Nju Jork, duke bërë të mundur që SHBA-ja të identifikonte emrat e dhjetëra e spiunëve gjermanë të përhapur në Amerikë. Kundërspiunazhi i tij gjithashtu mundësoi kapjen e 33 agjentëve gjermanë që përfunduan me dënime. Ky ishte rasti më i madh i spiunazhit në SHBA dhe u quajtur rasti “Duquesne”
11. Spiuni sharmant (Fritz Joubert Duquesne)
Duquesne është një nga anëtarët e shquar të spiunëve të rastit Duquesne në Shtetet e Bashkuara. Ai ishte një spiun gjerman që kalonte sasi të konsiderueshme të informacionit në lidhje me armatimet dhe lëvizjet e anijeve në Gjermani dhe ishte përgjegjës për vrasje të shumta dhe zjarrvënie. Një nga arritjet e tij më të mëdha si një spiun ishte fundosja e anijes HMS Hampshire në vitin 1916.
12. Profesori hollandez i kthyer në spiun (Christiaan Snouck Hurgronje)
Snouck ishte një nga dijetarët e parë perëndimorë që depërtoi në kulturën islamike dhe u bashkua me pelegrinazhin në Mekë, duke i mundësuar atij për të mbledhur informacione nën emrin “Haxhi Abdul Ghaffar”. Megjithatë, ai përdori njohuritë e tij të kulturës islame dhe të për të shuar rezistencën myslimane në Indinë lindore holandeze. Për shkak të spiunazhit të tij, holandezët ishin në gjendje të hartonin strategji për të shtypur rezistencën dhe të impononin një rregull kolonial holandez në Aceh që rezultoi në gati 100,000 vdekje.
13. Të flesh me armikun (Vidkun Quisling)
Para tradhtisë së tij kundër vendit të tij, Quisling shërbeu si ministër norvegjez i Mbrojtjes. Ai themeloi Nasjonal Samling, e cila u bë një qeveri kukull nga nazistët kur ata pushtuan Norvegjinë në vitin 1940. Ai ishte përgjegjës për një numër të madh vrasjesh për Gjermaninë gjatë kësaj kohe. Kur Gjermania u dorëzua në vitin 1945, ai u ekzekutua për tradhti të nivelit të lartë.
14. Një ndryshim krahësh (Wang Jingwei)
Ky politikan kinez ishte fillimisht një anëtar i krahut të majtë anti-komunist të Kuomintang dhe u bë jashtëzakonisht i djathtë, pasi përpjekjet e tij politike me KPP dolën të dështuara. Kur japonezët pushtuan Kinën në vitin 1937, atij iu ofrua një pozicion, të cilën e pranoi me kënaqësi si kreu i shtetit të qeverisë japoneze kukull derisa vdiq.
15. Për shkak të përpjekjeve të panjohura (Benedict Arnold)
Arnold ishte një gjeneral amerikan gjatë Luftës Revolucionare Amerikane që kontribuoi pafundësisht në suksesin e amerikanëve gjatë betejave të shumta. Megjithatë, oficerë të tjerë thoshin se ai shiti West Point tek britanikët. Pasi plani i tij u zbulua në vitin 1780, Arnold iku dhe u bë gjeneral i ushtrisë britanike.
16. Tradhtia katolike (Guy Fawkes)
Duke kontribuar në “një nga aktet më të mëdha të tradhtisë në historinë angleze”, Fawkes ishte anëtar i grupit të katolikëve angleze që filluan planin e dështuar të tradhtisë, Komploti i Barutit në 1605. Ai u bashkua kundër holandezëve protestante dhe luftuan për spanjollët në Vendet e ulëta gjatë Luftës 80-vjeçare. Ai ishte pjesë e planit për vrasjen e Mbretit James me 36 fuçi barut, por u zbulua nga autoritetet, që e dënuan atë me varje.
17. Tradhtari grek (Ephialtes)
Ephialtes u bë famëkeq në Greqi, pasi ai tradhtoi vendin e tij tek persët në vitin 480 para Krishtit. Gjatë betejës së Termopileve, ai udhëhoqi ushtrinë persiane në një rrugë që i dha akses për të kapur në befasi spartanët, duke shpresuar për një shpërblim nga lideri persian, Kserksi. Megjithatë, ai nuk korri një shpërblim. Ai u vra më vonë dhe emri i tij u bë sinonim i tradhtisë.
18. Bota rrotullohet pas parasë (Robert Hanssen)
Hanssen ishte një ish-agjent i FBI-së i cili me dëshirë iu afrua GRU-së, agjencisë sovjetike të inteligjencës ushtarake dhe ofroi shërbimet e tij për para. Ai e shiti pjesën më të madhe të informacionit dhe aseteve të CIA-s tek Rusia për 22 vjet në shkëmbim të më shumë se 1.4 milionë dollarë amerikanë dhe diamante. Tradhtinë e tij u cilësua si “ndoshta fatkeqësia më e keqe e inteligjencës në historinë e SHBA”, dhe i dha atij burgim të përjetshëm.
19. Shpenzimi përtej të ardhurave(Aldrich Ames)
Ames ishte një ish-oficer i CIA-s dhe analist para se ai të dënohej me akuzën e spiunazhit për ish-Bashkimin Sovjetik në vitin 1994. Aksesi i tij ndaj zbulimit ushtarak, asetet e CIA-s dhe emrat e agjentëve të SHBA bënë që ai të shiste informacionin tek qeveria ruse, e cila i dha atij dhe gruas së tij një jetë luksoze.
20. Tradhtari i besimit të vërtetë (Mir Jafar)
Tradhtia e Mir Jafar ndaj vendit të tij u ndez nga dëshira e tij intensive për të kërkuar fronin në Bengal. Për shkak të ambicies së tij, ai u bashkua me forcat britanike gjatë betejës Plassey mes Indisë Lindore dhe Forcave Indiane. Jafar ishte kreu i ushtrisë Bengale gjatë asaj kohe por forcat britanike korrën fitore. Jafar u bë mbret i Bengalit në 1763 dhe sundoi deri në vdekjen e tij.
21. Partnerë në krim (Julius dhe Ethel Rosenberg)
Rosenberg-ët ishin një çift i martuar të cilët u dënuan me vdekje për kryerjen e spiunazhit gjatë kulmit te Luftës së Ftohtë. Ata shitën informacione në lidhje me bombën atomike tek Bashkimin Sovjetik dhe gjithashtu rekrutuan spiunë për rusët. Pas kapjes nga FBI-ja, bashkë-komplotistët e tyre rrëfyen rreth spiunazhit dhe çifti u dënua me vdekje në vitin 1953.
22. Ettu, Brute? (Marcus Brutus)
Konsiderohet një nga tradhtitë më të mëdha të historisë, veprimi i Brutit kundër diktatorit të asaj kohe Jul Cezari. Edhe pse gruaja e tij e kundërshtonte tradhtinë e tij, ai u bashkua me senatorët romakë që egërsisht vranë Cezarin gjatë kulmit te revoltës kundër tiranisë së tij. Bruti ishte djali i adoptuar i Jul Cesarit, i cili ishte xhaxhai i tij.
23. Tre vende, një burrë (Harold Cole)
Paul Cole ishte një zëvëndëskomandant britanik gjatë përfundimit të Luftës së Dytë Botërore i cili ndihmoi në ndërtimin e Rezistencës Franceze, por në fund e shiti atë në policinë sekrete të Gjermanisë Naziste, Gestapo. Ai luajti një rol të rëndësishëm në dëmtimin e forcave aleate. Kur mbaroi lufta, të dyja qeveritë, ajo franceze dhe britanike, u vunë pas tij prandaj shumë persona kërkonin ta kapnin atë. Ai u qëllua për vdekje nga një polic francez në vitin 1946.
24. Tradhëtari i Austrisë (Redl)
Përgjegjës për vdekjen e gjysmë milioni të bashkatdhetarëve e tij, oficeri austriak Redl ishte në gjendje për të punuar për një spiun për ushtrinë ruse gjatë Luftës së Parë Botërore. Përveç nxjerrjes se sekreteve në lidhje me ushtrinë austriake, ai shiti gjithashtu planin e Austrisë për të pushtuar Serbinë tek Rusia. Kjo e fundit ia tregoi planin Serbisë. Loja e tij e dyfishtë u ndërpre përfundimisht kur ai kreu vetëvrasje pasi policia austriake zbuloi spiunazhin e tij.
25. Spiuni i Marinës Detare amerikane (John Walker)
Walker ishte në gjendje të realizonte tradhtinë më të madhe në historinë detare për 20 vjet para se ai të arrestohej më në fund nga FBI-ja në vitin 1985. Arrestimi i tij ndodhi falë gruas e tij e cila e kallëzoi tek FBI-ja pas divorcit të tyre kur ai nuk pranoi të paguante mbështetjen e saj bashkëshortore. Spiunazhi i tij e dëmtoi rëndë marinën dhe bëri që Bashkimi Sovjetik të fitojë qasje të rëndësishme në luftën detare.
a.s/dita
