Historia e Sodomas dhe Gomorrës është një nga rrëfimet më të fuqishme të Biblës, që ka mbetur si një simbol i ndëshkimit hyjnor ndaj mëkatit dhe degjenerimit moral. Sipas Librit të Zanafillës, këto dy qytete të lashta u shkatërruan nga Zoti me zjarr dhe squfur, për shkak të mëkateve të banorëve të tyre. Ky rrëfim është interpretuar në mënyra të ndryshme përgjatë shekujve dhe ende mbetet një pikë referimi në diskurset morale, fetare dhe sociale të kohëve moderne.
Ajo që ndodhi me Sodomën dhe Gomorrën vazhdon të përdoret si një paralajmërim për shoqëritë bashkëkohore, duke shërbyer si një metaforë për pasojat e një shoqërie që i largohet moralitetit dhe drejtësisë. Ky ndëshkim biblik ka qenë shpesh një armë retorike në debatet mbi dekadencën, korruptimin dhe rënien e vlerave etike në kohën moderne.
Albert Vataj: Sodoma dhe Gomorra, mëkati biblik që na fton në pendesë
Pikëpamja jote për botën moderne si një Sodomë dhe Gomorrë e re është një reflektim i fuqishëm mbi krizën morale dhe sociale që përjetojmë. Ndoshta sot nuk ka një zjarr qiellor që e shkatërron qytetin, por ka forma të tjera të ndëshkimit – të heshtura, por të pamohueshme.
Nëse Sodoma dhe Gomorra u dogjën për mëkatin, a nuk po ndodh e njëjta gjë me botën tonë në forma të tjera? Nuk kemi nevojë për një ndëshkim hyjnor kur e kemi:
Shkatërrimin e natyrës – planeti është i konsumuar nga lakmia jonë, ndotja, ndryshimet klimatike dhe shfrytëzimi pa kriter.
Zhbërjen e etikës dhe vlerave – gjithçka po relativizohet; e mira dhe e keqja nuk kanë më kufij të qartë.
Ngritjen e idhujve të rremë – paraja, pushteti, fama dhe hedonizmi janë bërë zotat e rinj, duke e çuar njeriun drejt zbrazëtisë shpirtërore.
Krizën e ndërgjegjes kolektive – shoqëritë moderne jetojnë një iluzion të përhershëm lumturie, por në thelb ndihen të zbrazëta dhe të humbura.
Nëse dikur populli i Sodomas dhe Gomorrës nuk pati ndërgjegjen e mëkatit të vet, a nuk është e njëjta gjë sot? Shoqëria moderne nuk sheh mëkatin e vet, sepse e ka normalizuar atë. E ka kthyer në stil jete.
Historia biblike na lë të kuptojmë se gjithçka ishte e paracaktuar për Sodoman dhe Gomorrën, por për ne ende ka një shpresë – nëse kemi vetëdijen për të ndryshuar. Pyetja që duhet të bëjmë nuk është “A do të ndëshkohemi?”, por “A jemi gati të zgjohemi?”.
Diskursin moral fetar, ku përmendet si shembull i degradimit të shoqërisë dhe pasojave që mund të sjellë largimi nga vlerat tradicionale.
Kritikën e konsumizmit dhe hedonizmit, duke e lidhur me teprimet e një shoqërie të dhënë pas kënaqësive materiale dhe këndvështrimeve egoiste.
Diskursin politik dhe shoqëror, veçanërisht në debatet mbi etikën, ligjet dhe të drejtat, ku shpesh përdoret për të justifikuar ose kundërshtuar ndryshime të caktuara në strukturën sociale.
Nëse e lexojmë këtë rrëfim në një kontekst më të gjerë, ai mund të shihet si një reflektim mbi pasojat e padrejtësisë, abuzimit me pushtetin dhe prishjes së ekuilibrit shoqëror. Në një botë ku korrupsioni, pandershmëria dhe polarizimi i skajshëm janë në rritje, ndëshkimi i Sodomas dhe Gomorrës mund të shihet si një kujtesë për atë që ndodh kur një shoqëri shpërfill drejtësinë, humanizmin dhe etikën.
Por, ndoshta pyetja që mbetet sot është: A jemi duke jetuar në kohët e një Sodome të re? A është shoqëria moderne duke sfiduar një ndëshkim të ri, qoftë në formën e krizave globale, degradimit të natyrës apo çarjeve shoqërore?
Në një kontekst modern, Sodoma dhe Gomorra nuk janë më vetëm vende të rrëfimit biblik, por simbolizojnë shoqërinë njerëzore që harron kufijtë moralë, humbet busullën shpirtërore dhe kthehet drejt vetëshkatërrimit.
Sodoma dhe Gomorra janë metafora për një botë që i përkushtohet vetëm kënaqësisë së menjëhershme, egoizmit dhe materializmit, duke lënë pas parimet që mbajnë një shoqëri të shëndetshme.
Ndarja nga thelbi njerëzor: Kur teknologjia, fuqia ekonomike apo ambiciet mbivlerësohen dhe njeriu humbet lidhjen me shpirtin e tij, ai gjendet përballë një “shkatërrimi të pashmangshëm”, ashtu si qytetet e lashta.
Sodoma dhe Gomorra simbolizojnë arrogancën njerëzore që nuk pranon të reflektojë, të ndryshojë apo të përmirësohet. Ky është “zjarri” modern që djeg shoqërinë nga brenda:
Shkatërrimi që përmendet në histori nuk është thjesht një dënim hyjnor, por një ndëshkim që njeriu ia shkakton vetes, duke ndërtuar një jetë të mbështetur mbi themele të gabuara.
Kur një individ apo shoqëri arrin në pikën e vetëshkatërrimit, ky moment mund të jetë edhe pika e kthesës.
Për të “rilindur nga hiri”, është e nevojshme të shohim të vërtetën e realitetit tonë dhe të bëjmë një ndryshim thelbësor.
Në këtë kuptim, Sodoma dhe Gomorra nuk janë vetëm rrëfime ndëshkimi, por paralajmërime për të reflektuar dhe për t’u ringritur, për të shpëtuar atë që është ende e pastër dhe e drejtë brenda nesh.
Albert Vataj
