“Më poshtë se engjëjt: Një histori e seksit dhe krishterimit”, libri që erdhi të mbush boshllëkun e botkuptimit

Një libër që trondit themelet e filozofisë religjioze, duke pretenduar të mbush atë që MacCulloch konsideron si një bollëk teologjik të krishter për seksin.

“Më poshtë se engjëjt: Një histori e seksit dhe krishterimit”, është një histori novatore e emocioneve seksuale, aktivitetit intim, marrëdhënieve gjinore, martesës dhe familjes, dhe se si krishterimi ka ndërvepruar me këtë panoramë të paplotë të shqetësimeve njerëzore.

Pak çështje prodhojnë më shumë interes dhe ankth publik, sesa seksi dhe feja, ky fokus delikat debatimesh kacafytëse. Pjesa më e madhe e mosmarrëveshjeve dhe ndarjeve politike, teologjike, filozofike, prikologjike, gjithëgjësores, në shoqëritë në mbarë botën, përqendrohet në temat seksuale.

Ky libër synon të qetësojë frikën dhe të inkurajojë mirëkuptimin duke treguar një përrallë tremijëvjeçare të të krishterëve që ndeshen me seksin, gjininë dhe familjen.

Mesazhi i këtij libri është i thjeshtë, i nevojshëm dhe koherent, me synimin t’i kushtojë vëmendje kompleksitetit dhe kontradiktave në historinë e krishterimit. Profesori Emeritus i Oksfordit i Historisë së Kishës prezanton një epope të të krishterëve të zakonshëm dhe të jashtëzakonshëm që përpiqen të kuptojnë veten dhe dëshirat, frikën dhe shpresat më të thella të njerëzimit.

“Lower than the Angels: A History of Sex and Christianity” shkaktoi një pritje të përzier, veçanërisht midis qarqeve fetare.

Shumë e kanë lavdëruar qasjen e tij shkencore dhe analizën e detajuar historike, por disa aspekte të librit kanë qenë të diskutueshme.

Libri sfidon pikëpamjet tradicionale të krishtera mbi seksualitetin, duke theksuar diversitetin e këndvështrimeve teologjike në kohë.

MacCulloch argumenton se krishterimi nuk ka pasur kurrë një teologji të vetme, të unifikuar të seksit. Ai diskuton një sërë çështjesh, duke përfshirë beqarinë, martesën, rolet gjinore dhe seksualitetin, me një fokus të veçantë në marrëdhëniet midis fesë dhe etikës seksuale.

Shtjellimi i tij se nuk ka asnjë qëndrim të vetëm të krishterë për këto çështje, shpesh bie ndesh me interpretimet më konservatore të doktrinës së kishës.

Mes kritikëve fetarë, disa vlerësojnë eksplorimin e nuancuar të MacCulloch të ideve historike dhe tonin e tij të paanshëm, i cili largohet nga pozicionet ideologjike bashkëkohore. Megjithatë, konkluzionet e librit për çështje të tilla si marrëdhëniet e të njëjtit seks, beqaria dhe identiteti gjinor, nuk janë pranuar botërisht. Disa lexues fetarë e kanë gjetur sfidues trajtimin e tij ndaj këtyre temave, veçanërisht diskutimet rreth ligjit natyror kundrejt mësimeve biblike mbi seksualitetin. Të tjerë oponent janë të mendimit, se pikëpamjet më liberale të MacCulloch për çështje si homoseksualiteti, mund të mos përputhen me etikën tradicionale të krishterë.

Në përgjithësi, libri konsiderohet si një kontribut i rëndësishëm në fushën e historisë dhe seksit të krishterë, duke nxitur debate të konsiderueshme brenda komuniteteve fetare.

Gjithëpoaq, libri i Diarmaid MacCulloch, “Lower than the Angels: A History of Sex and Christianity”, ofron një eksplorim të thellë të marrëdhënies midis krishterimit dhe seksualitetit mbi 3000 vjet, komplekse dhe shpesh kontradiktore midis krishterimit dhe seksualitetit gjatë historisë.

Libri përfshin perspektiva të ndryshme teologjike dhe kulturore, nga rrënjët judaike të krishterimit dhe ndikimi i botës greko-romake deri te mësimet e figurave të hershme të krishtera si Shën Pali.

MacCulloch shqyrton pikëpamjet e ndryshme mbi martesën, beqarinë dhe moralin seksual, duke vënë në dukje tensionin e gjatë midis një pikëpamjeje pozitive të martesës dhe preferencës për beqarinë brenda doktrinës së krishterë. Ai gjithashtu thellohet në rolet e grave dhe ndikimin e filozofive të lashta, veçanërisht pikëpamjet greke dhe romake mbi gjininë, që formësuan qëndrimet e krishtera ndaj seksit.

Stili akademik por i arritshëm i MacCulloch i lejon lexuesit të shohë se si këta faktorë fetarë dhe kulturorë ndikuan në mendimin e krishterë mbi seksualitetin gjatë shekujve. Libri ofron njëkohësisht një perspektivë të thellë, se si ngjarjet historike dhe debatet teologjike kanë formësuar pikëpamjet bashkëkohore të krishtera mbi seksin.

Në faqet e tij nënvizohet larmia e interpretimeve dhe kontradiktave brenda krishterimit për këto çështje, duke i paraqitur ato si një “simfoni” zërash dhe jo një perspektivë të vetme. Ai thekson se si këto çështje janë qendrore për diskutimet bashkëkohore shoqërore dhe fetare, duke prekur tema si rolet gjinore, marrëdhëniet e të njëjtit seks dhe vendin e grave në shoqëri.

Libri thekson nevojën për një kuptim të nuancuar të historisë së krishterimit me seksin, duke i inkurajuar lexuesit të vlerësojnë kompleksitetin e këtyre debateve duke u përballur me frikën e kaluar dhe të tashme që rrethon seksualitetin.

Gjithsesi kjo kurajë shqyrtese delikate, nxjerr në pah vështirësitë e gjetjes së përgjigjeve të qarta për pyetjet seksuale në Bibël, duke theksuar se qëndrimet e krishtera ndaj seksit dhe gjinisë kanë evoluar gjatë shekujve dhe shpesh pasqyrojnë më shumë kulturën dhe politikën e kohës sesa një doktrinë të unifikuar.

Ashtu si Historia e tij e mëparshme e Krishterimit, Lower than the Angels shqyrton 3000 vjet, tre kapitujt e parë këtu diskutojnë matricën helenistike (si greko-romake ashtu edhe hebraike) nga e cila Kisha zhvilloi doktrinat dhe kishës së saj në lidhje me seksin dhe seksualitetin. Përafërsisht gjysmën e gjatësisë së Historisë së mëparshme panoptike të MacCulloch , kjo sugjeron se seksi ka zënë një vend joproporcional në mendimin e Kishës, megjithëse nëse kjo hapësirë ​​ka qenë në mënyrë disproporcionale e madhe apo e vogël, u lihet lexuesve të vendosin.

MacCulloch argumenton se një studim i tillë është në kohën e duhur, sepse seksi dhe gjinia janë bërë të spikatura në konfliktet e kishës bashkëkohore, ndërsa dikur mosmarrëveshjet përqendroheshin në çështje të tilla si natyra e eukaristisë ose Triniteti.

Përsëri, si në vëllimin e mëparshëm, MacCulloch ofron disa rishikime freskuese të supozimeve që janë bërë rreth origjinës dhe zhvillimeve të krishtera. Ai vendos, për shembull, monastizmin dhe asketizmin në zhvillim në Siri sesa në Egjipt, dhe ai u jep nuanca dhe kontekst deklaratave më mizogjene të Etërve të kishës. Vëzhgimi i Tertulianit se gratë ishin “porta e djallit” ishte, pretendon MacCulloch, një kritikë ndaj burrave epshorë që duan të hyjnë në vaginë dhe jo një denigrim gjithëpërfshirës i seksit femëror.

Në të vërtetë, lexuesit që do të kërkojnë për sa më shumë do të zhgënjehen. Historia e Kishës dhe e seksit do të ndalet kryesisht në martesën dhe beqarinë, ato të mira mbizotëruese të jetës së krishterë. MacCulloch përshkruan zbaticat dhe rrjedhat e popullaritetit të tyre përkatës dhe të personazheve që ata marrin gjatë historisë së krishterë.

Ashtu si Historia e tij e mëparshme e Krishterimit, Lower than the Angels shqyrton 3000 vjet, tre kapitujt e parë këtu diskutojnë matricën helenistike (si greko-romake ashtu edhe hebraike) nga e cila Kisha zhvilloi doktrinat dhe kishës së saj në lidhje me seksin dhe seksualitetin. Përafërsisht gjysmën e gjatësisë së Historisë së mëparshme panoptike të MacCulloch, kjo sugjeron se seksi ka zënë një vend joproporcional në mendimin e Kishës.

Autori është i mendimit se një studim i tillë është në kohën e duhur, sepse seksi dhe gjinia janë bërë të spikatura në konfliktet e kishës bashkëkohore, ndërsa dikur mosmarrëveshjet përqendroheshin në çështje të tilla si natyra e eukaristisë ose Triniteti.

Përsëri, si në vëllimin e mëparshëm, MacCulloch ofron disa rishikime freskuese të supozimeve që janë bërë rreth origjinës dhe zhvillimeve të krishtera. Ai vendos, për shembull, monastizmin dhe asketizmin në zhvillim në Siri sesa në Egjipt, dhe ai u jep nuanca dhe kontekst deklaratave më mizogjene të Etërve të kishës. Vëzhgimi i Tertulianit se gratë ishin “porta e djallit”, MacCulloch pretendon se kjo ishte një kritikë ndaj burrave epshorë që duan të hyjnë në vaginë dhe jo një denigrim gjithëpërfshirës të seksit femëror.

MacCulloch përshkruan zbaticat dhe rrjedhat e popullaritetit të tyre përkatës dhe të personazheve që ata marrin gjatë historisë së krishterë.

Përgatiti: Albert Vataj