Mimoza pudica, mimoza e dlirë, lule mosprek, siç e njohim, “e turpshmja”, e plot emërtime të tjera, e kanë quajtur atë edhe si një bimë e ndjeshme, bimë e përgjumur, bimë veprimi. Shpesh ajo mbarështohet për vlerën e tij kurioziteti. Gjethet e përbërjes palosen nga brenda dhe bien kur preken ose tunden, duke u mbrojtur nga dëmtimi dhe rihapen disa minuta më vonë.
Kujtesa e bimës dhe reagimi tek kjo bimë vepron më bindshëm se e gjithë sjellja inteligjente e bimëve.
Ndërsa kërkimet dhe eksperimentet vazhdojnë në mekanizmat e kujtesës së bimëve, nuk mund të mos bëni pyetjen, si mund të ketë kujtime diçka pa tru? – pyet National Geographic.
Tani që studimet kanë përcaktuar se bimët me të vërtetë mund të mësojnë dhe të krijojnë kujtime, zbulimi i pyetjes së “trurit të bimëve” është hapi tjetër logjik.
Por si e dimë se bimët mund të krijojnë kujtime, ose më mirë akoma, të kujtojnë gjërat në përgjithësi? Një studim i botuar në vitin 2014 e trajtoi pikërisht këtë pyetje. Ai përcaktoi se bimët, me të vërtetë, mund të ruajnë kujtime dhe mund të shfaqin kujtesën e tyre me anë të përgjigjes së mësuar. Më mirë akoma, ata ishin në gjendje të mësonin shpejt – në vetëm një ditë.
Duke lënë mënjanë mungesën e sistemit nervor, mimoza pudica, ose “bima e ndjeshme”, lulja “e turpshme”, filloi të shfaqte përgjigjet e mësuara në vetëm një ditë. Për të kuptuar eksperimentin, duhet të njiheni me bimën mimoza pudica dhe “refleksin” e saj unik që bën që gjethet e saj të palosen në kërcell. Ky reagim i shërben mirë kur kafshët që kullosin janë afër, pasi mund të maskohet.
Eksperimenti u krye duke sfiduar bimën e mimozës 60 herë në intervale prej 5 sekondash duke përdorur një sistem të ndërtuar me porosi si ashensori, duke rezultuar në refleksin unik të palosjes së bimës. Pasi ra 60 herë, bima ndaloi së palosuri gjethet e saj. Ishte sikur e dinte që rënia nuk do t’i shkaktonte asnjë dëm. Eksperimenti përfshiu 56 bimë të ndryshme mimoze, shumica e të cilave shfaqën një përgjigje të mësuar për të ndaluar kaçurrelin. Në thelb, bima ishte në gjendje të mësonte përmendësh rënien dhe rezultatin. Mësoi se nuk kishte më nevojë të përdredhte ose paloste gjethet në përgjigje të veprimit.
Përgatiti: Albert Vataj
