Ndoshta kemi të bëjmë me një nga skulpturat më të veçanta të botës së artit, kjo për mënyrën e konceptimit, idesë dhe realizimit. Sepse ajo më shumëse ç’është ajo rreket të thotë, të materializojë jo tamam dy anët e një individi, se sasa dy hemisferat e përbërjes së sfidës ikonike të së mirës dhe të keqes e skalitur me kaq mjeshtri nga Goethe te Fausti. Kjo vepër dyfaqshe u krijua nga një skulptor i panjohur francez në shekullin e 19-të. Ajo është nxjerrë nga një copë e vetme e pemës fikut. Ruhet në Muzeun Indian, Salar Jang.
“Mefistofeli dhe Margareta” është nga të rrallat “skulptura të dyfishtë” e shekullit të 19-të, i dy personazheve nga Fausti i Johann Wolfgang von Goethe, 1808. Ana e përparme përshkruan demonin Mefistofel dhe ana e pasme përshkruan një grua, Margaretta (Margaret, ose Gretchen). Një pasqyrë e vendosur prapa skulpturës lejon që të dyja anët të shihen njëkohësisht.
Statuja pasqyron temat e së mirës dhe së keqes siç Goethe mishëron në Faustin e tij legjendar. Në dramë, Faust është i frustruar me jetën e tij dhe tenton të vetëvritet. Ai thërret ndihmën e Satanait dhe demoni Mefistofel, një agjent i Satanait i përgjigjet. Faustit i thuhet se Mefistofeli do t’i shërbejë sa të jetë gjallë, por pas vdekjes së tij, Fausti do të humbiste shpirtin dhe do të bëhej përgjithmonë skllav. Ai pranon, duke bërë një nga kërkesat e tij për magji në formën e një pakti. Mefistofeli josh një grua të re të quajtur Gretchen (Margaretta) për Faustin. Ajo është e mbarsur nga Fausti dhe sjell në jetë djalin e tij bastard. Gretchen e kupton të keqen e situatës në të cilën ndodhet dhe mbyt fëmijën dhe mbahet në burg me akuzën e vrasjes. Gretchen merr dënim ekstrem, varet, por lejohet të shkojë në parajsë. Fausti është shpëtuar gjithashtu nga Zoti për shkak të lutjeve të Gretchen. Një tekst tjetër letrar ku shfaqen figurat e Margarettës dhe Mefistofelit është Mjeshtri dhe Margarita, e cila u shkrua midis viteve 1928 dhe 1940, por nuk u botua deri në vitin 1966.
Në këtë skulpturë, siç vërehet është Mefistofel, i veshur me kapuç dhe çizme dhe me një buzëqeshje në fytyrën e tij të gjatë. E pasme e kundërt është nga Gretchen me kokën ulur, duke u shfaqur si një vajzë e thjeshtë me sy të zhytur. Dikotomia e së mirës dhe e së keqes theksohet nga pafajësia e figurës femërore, një grua e përulur që mban në dorë një libër lutjesh, në kontrast me përshkrimin e së keqes të ilustruar nga Mefistofeli.
Binarja midis së keqes dhe së mirës është e paqartë, ndoshta duke nënkuptuar gjendjen njerëzore që shpesh banon në një zonë të dyfishtë gri.
Statuja u ble nga Mir Turab Ali Khan, Salar Jung II, në vitin 1876, gjatë udhëtimeve të tij në Francë, dhe ndoshta mbetet një nga imazhet më të fotografuara të muzeut ku ajo ndodhet.
Ndërsa identiteti i kësaj skulpture të mrekullueshme romantike mbetet i panjohur, megjithatë zgjedhja e një arketipi të tillë gjerman për një statujë franceze zbulon se si pas- 1870, pati një interes në rritje për gjërat gjermane dhe temat në vende si Franca, etj.
Përgatiti: Albert Vataj
