Ka rendur në histori dhe në art, me një shumësi trajtesash dhe larmi debatesh dhe kundërshtish, se pse u lejua që të ndodhte kjo, vajzat të kishin marrëdhënie intime me të atin, të bindur se ai është burri i vetëm dhe se misioni i tyre ishte të kishin trashëgimtarë. Nëse ishte një veprim i drejtë apo i gabuar kjo marrëdhënie incesti, këtë nuk mund ta thotë askush prerazi, edhe pse askush nuk e toleron.
Kjo seri pikturash trajtojnë në mënyrë specifike dredhinë e dy motrave, të cilat në një shpresëhumbje për bashkëshortë dhe trashëgimtarë, ata dehin atin e tyre për të kryer marrëdhënie dhe për për të patur fëmijë prej tij. Skena që paraprin incestin është trajtuar si shtjellim kryesor në art, ndoshta jo tamam si një denoncim të aktit të patolerueshëm të motrave, se sa për të treguar atë që shkruhet në Zanafillë dhe fillin e hollë nëpër të cilin kalon kumimi biblik dhe e vërteta si një pësim dhe mësim.
Perspektiva e zhdukjes njerëzore mund t’i shtyjë njerëzit drejt masave të dëshpëruara. Historia e ngarkuar moralisht e Lotit dhe vajzave të tij, e rrëfyer në Zanafilla 19, tregon se sa larg do të shkojnë njerëzit për të siguruar vazhdimësinë e prejardhjes së tyre. Loti i vjetër, i drejtë, një nga nipërit e Abrahamit, jetonte në qytetin e dënuar të Sodomës, mes qytetarëve të tij imoralë. Si shpërblim për virtytin e tij, Perëndia e kurseu Lotin, së bashku me gruan dhe dy vajzat e tij, nga shkatërrimi i Sodomës. Megjithatë, gjatë shtegtimit të tyre, gruaja e Lotit kundërshtoi urdhrin e Perëndisë dhe u kthye prapa. Si ndëshkim, ajo u shndërrua në një shtyllë kripe. Loti përfundimisht u vendos brenda një shpelle me vajzat e tij. Motra e madhe, e bindur se “nuk kishte mbetur asnjë burrë në tokë” (Zan. 19:31), hartoi një skemë për të dehur Lotin, duke u mundësuar dy grave të flinin me plakun në netë të njëpasnjëshme për të “ruajtur pasardhës të atit të tyre” (Zan. 19:32). Këto akte të hershme inçesti, sado të dyshimta, dhanë rezultate. Nëntë muaj më vonë, motrat lindi djemtë Moab dhe Ben-Ammi, themelues të fiseve Moabit dhe Amonit. Nga fisi i Moabit doli përfundimisht Rutha, e cila, sipas disa teologëve, ishte paraardhësja e Krishtit.
Marcantonio Franceschini , Italian painter (16481729) Lot and his Daughters after 1676-77 oil on canvas Dulwich Picture Gallery, London Pieter Jozef Verhaghen, Flemish painter (17281811) Lot and his Daughters 1780 ,oil on canvas Height: 196 cm (77.1 in); Width: 143 cm (56.2 in) Collection M Leuven Lucas Cranach the Younger, German painter (15151586) Lot and his daughters Bartolomeo Guidobono, Italian painter (16541709) Lot and his Daughters
Autenticiteti i tregimit biblik për Lotin vërtetohet nga Jezu Krishti. Ai tregoi se «në ditët e Birit të njeriut» ose gjatë pranisë së tij, situata do të ngjante me atë në ditët e Lotit, kur njerëzit hanin, pinin, blinin, shitnin, mbillnin e ndërtonin pa e vrarë shumë mendjen, derisa nga qielli ra zjarr e squfur dhe i shkatërroi të gjithë. Krishti tregoi se kur të vinte kjo kohë, njerëzit s’duhej të ktheheshin te gjërat që kishin lënë pas dhe tregoi pasojat e këqija të një qëndrimi të tillë, duke përmendur një shembull të goditur: «Kujtoni gruan e Lotit.»
Joachim Wtewael (15661638) Lot and his Daughters Gemäldegalerie Berlin. Hendrick Goltzius (1558 – 1617) . Lot and his Daughters 1616 oil on canvas, h 140cm × w 204cm Rijksmuseum Amsterdam Jan Steen, in full Jan Havickszoon Steen, ( 1626 – 1679) Lot and his daughters, c 1665-1667, canvas 86 x 69 cm, Städtische Weissenberg-Galerie, Konstanz Jan Harmensz. Muller (15711628) Lot and His Daughters. circa 1600, oil on panel 29 x 39 cm
Loti – Luti a.s. sipas BIBLES dhe KURANIT
Bibla tregon për Lutin a.s. si konsumues i madh i alkoolit dhe se bëri zina (kurvëri) me bijat e tij,Citoj: “Pastaj Loti doli nga Coari dhe shkoi të banojë në mal bashkë me dy bijat e tij, sepse kishte frikë të qëndronte në Coar; dhe u vendos në një shpellë bashkë me dy bijat e tij….. Kështu po atë natë i dhanë verë babait të tyre dhe e madhja u shtri bashkë me të atin, por ai nuk u kujtua as kur ajo u shtri me të, as kur u ngrit. Të nesërmen vajza më e madhe i tha më të voglës: “Ja, natën e kaluar unë rashë në shtrat bashkë me babanë tim; le të bëjmë që ai të pijë verë edhe sonte; pastaj ti futu dhe shtrihu me të, që të mund t’i sigurojmë pasardhës babait tonë”. Edhe atë natë i dhanë verë babait të tyre dhe më e vogla shkoi të shtrihet bashkë me të, dhe ai nuk u kujtua as kur u shtri, as kur u ngrit. Kështu dy bijat e Lotit u ngjizën nga babai i tyre…”. Zanafilla 19: 30-38; poashtu citati tjetër tregon se Luti bijat e veta ua dorëzoi disa burrave dhe i ftoi të bënin me to ç‘të donin.“Dëgjoni, unë kam dy vajza që nuk kanë njohur burrë; prandaj më lini që t’i nxjerr jashtë dhe bëni ç’të doni me to; por mos u bëni asgjë këtyre burrave, sepse janë nën mbrojtjen e shtëpisë sime”. Zanafilla 19:8
Simon Vouet (15901649) Lot and His Daughters 1633 oil on canvas 160 cm (62.9 in)x 130 cm (51.1 in) Collection Musée des Beaux-Arts de Strasbourg Peter Paul Rubens (15771640) Lot and his Daughters circa 1613 and circa 1614 oil on canvas 190 x 225cm Collection Private collection Lucas Cranach the Elder (14721553) Lot and his Daughters 1528 oil on beech wood 56 cm (22 in) x 37 cm (14.5 in) Collection Kunsthistorisches Museum Workshop of Jacob de Backer (circa 1540/15451591/1600) Lot and his Daughters
Prej këtyre shpifjeve që lexuam Kur’ani Lutin a.s. e quan pejgamber dhe njeri i veçuar dhe njëri prej më të mirëve ku thotë: “(shpërblyem) Edhe Ismailin, Eljesanë, Junusin dhe Lutin. Të gjithë këta i veçuam mbi njerëzit tjerë”. En Am 86 “Lutit Ne i dham të jetë pejgamber dhe i dijshëm, andaj edhe e shpëtuam prej atij fshati (vendbanim) që bënë punë të ndyra, ata ishin popull i dëmshëm e i prishur. Atë (Lutin) e shpëtuam dhe e vëmë nën mëshirën Tonë, vërtet ai ishte prej më të mirëve”. Enbija 74-75.
Përgatiti: Albert Vataj
Marcantonio Franceschini (16481729) Lot and his Daughters Museo di Stato di San Marino Pietro Liberi (16051687) Drunken Lot and his daugthers 1640 and 1687 oil on canvas 144 cm (56.6 in x 194 cm (76.3 in Gaspar de Crayer (15841669) 1651 and 1669 oil on canvas Adriaen van der Werff (16591722) Lot and his Daughters 1711 oil on panel 45 cm (17.7 in) x 35 cm (13.7 in) Collection Hermitage Museum Josef Worlicek Lot and his Daughters Bonifazio Veronese (14871553) Lot and his Daughters circa 1545 oil on canvas 121.9 cm (47.9 in x 167.6 cm (65.9 in) Collection Chrysler Museum of Art Claude Vignon (15931670) Lot and his Daughters 1625 , oil on canvas 225 cm (88.5 in) x200 cm (78.7 in) Collection Statens Museum for Kunst Jan Wellens de Cock (ca. 14701521) Lot and his Daughters 1523 oil on oak wood 36.2 cm (14.2 in) x 48.9 cm (19.2 in) Collection Detroit Institute of Arts Jan Wellens de Cock (ca. 14701521) Lot and his Daughters oil on panel 62 cm (24.4 in) x 80 cm (31.4 in) Guido Reni Lot and his Daughters National Gallery, London Dirck van der Lisse (1607 – 1669) Lot and his daughters. Kunstsammlungen Schwerin.