Në stilin e përgjithshëm budist të miqësisë me kompleksitetin përmes thjeshtësisë dhe me dhuntinë e tij të veçantë për fjalë të thjeshta, të lidhura në një rruzare urtësie të pamasë që rrezaton mirësi të pamasë, Thich Nhat Hanh shkruan:
“Ne kemi një frikë të madhe, të zakonshme brenda vetes. Ne kemi frikë nga shumë gjëra – nga vdekja jonë, nga humbja e njerëzve tanë të dashur, nga ndryshimi, nga të qenit vetëm. Praktika e ndërgjegjes na ndihmon të prekim jofrikën. Është vetëm këtu dhe tani që ne mund të përjetojmë lehtësim të plotë, lumturi totale… Në praktikën e Budizmit, ne shohim se të gjitha formacionet mendore – duke përfshirë dhembshurinë, dashurinë, frikën, pikëllimin dhe dëshpërimin – janë organike në natyrë. Ne nuk kemi nevojë të kemi frikë nga asnjë prej tyre, sepse transformimi është gjithmonë i mundur.”
Një transformim i tillë është i mundur vetëm nëpërmjet praktikës së qëllimshme – jo më sfiduese, apo më shpërblyese, sesa praktika e shndërrimit të frikës në dashuri. Në përputhje me mësimin e tij se “të duash pa ditur të duash e plagos njeriun që duam”, ai e ankoron këtë praktikë shndërrimi në katër mantra “efektive për të ujitur farat e lumturisë tek vetja dhe tek i dashuri juaj dhe për të transformuar frikën, vuajtjen dhe vetminë.”
Ndryshe nga një lutje – e cila kanalizon një shpresë në një entitet të imagjinuar të aftë për të ndërmjetësuar në favor të asaj shprese dhe ka vetëm si përfitim anësor (megjithëse ndoshta dobinë e vetme reale dhe të fortë) vetë-qartësimin psikologjik që vjen nga nderimi i shpresave tona në gjuhë. – një mantra nuk i drejtohet asgjëje ose askujt të jashtëm dhe i kushtohet tërësisht distilimit të objektit të shpresës në thelbin e tij më të qartë. Kjo, në vetvete, e transformon shpresën në një qëllim, duke e bërë atë më të zbatueshme – por edhe duke e shpëtuar atë nga vetëkënaqësia e veçantë kundër të cilës Descartes këshilloi ndërsa konsideronte marrëdhënien jetike midis frikës dhe shpresës.. Prandaj, një mantra nuk është një formë e të menduarit magjik, sepse ndërsa ekziston një ndjenjë magjie se si një distilim i tillë duket se e ndryshon situatën nga vetë shqiptimi i tij, ajo është një lloj magjie krejtësisht praktike, sepse një mantra thjesht sqaron, përqendrohet, dhe shenjtëron qëllimin, dhe i gjithë transformimi kuptimplotë buron nga qëllimi i qëllimshëm dhe i përkushtuar.
“Një mantra është një lloj formule magjike që, pasi shqiptohet, mund të ndryshojë tërësisht një situatë. Mund të na ndryshojë ne dhe mund të ndryshojë të tjerët. Por kjo formulë magjike duhet të flitet në përqendrim, me trupin dhe mendjen të përqendruar si një. Ajo që thoni në këtë gjendje të qenies bëhet një mantra.
Dhurata më e çmuar që mund t’i bëni atij që doni është prania juaj e vërtetë. Pra, mantra e parë është shumë e thjeshtë: “I dashur, unë jam këtu për ty”.
Kur e doni dikë, gjëja më e mirë që mund t’i ofroni atij personi është prania juaj. Si mund të dashurosh nëse nuk je aty? Kthehu tek vetja, shiko në sytë [e tyre] dhe thuaj: “E dashur, di diçka? Jam këtu për ty.” Ju po u ofroni [atyre] praninë tuaj. Nuk jeni të preokupuar me të kaluarën apo të ardhmen; ju jeni aty për të dashurin tuaj. Ju duhet ta thoni këtë me trupin tuaj dhe me mendjen tuaj në të njëjtën kohë, dhe atëherë do të shihni transformimin.
Mantra e dytë është: “E dashur, e di që je atje dhe jam shumë i lumtur”.
Të jesh aty është hapi i parë dhe të njohësh praninë e personit tjetër është hapi i dytë. Për shkak se jeni plotësisht atje, ju e kuptoni se prania e të dashurit tuaj është diçka shumë e çmuar. Ju e përqafoni të dashurin tuaj me vëmendje dhe ai ose ajo do të lulëzojë si një lule. Të jesh i dashur do të thotë para së gjithash të jesh i njohur si ekzistues.”
Ndërsa mantra e tretë, “Mantra për lehtësimin e vuajtjeve”, mund të zmadhohet dhe thellohet nga shpërblimet atomike të “meditimit të përqafimit” të Thich Nhat Hanh, ajo gjithashtu mund të shtrihet në të gjithë distancën dixhitale:
“Edhe para se të bëni diçka për të ndihmuar, prania juaj me gjithë zemër tashmë sjell një lehtësim, sepse kur vuajmë, kemi nevojë të madhe për praninë e personit që duam. Nëse vuajmë dhe personi që duam na injoron, ne vuajmë më shumë. Pra, ajo që mund të bëni – menjëherë – është t’ia shfaqni praninë tuaj të vërtetë të dashurit tuaj dhe t’i thoni mantrën me gjithë vëmendjen tuaj: “I dashur, e di që po vuani. Kjo është arsyeja pse unë jam këtu për ju.” Dhe tashmë i dashuri juaj do të ndihet më mirë.
Prania juaj është një mrekulli, kuptimi juaj i dhimbjes së tij ose saj është një mrekulli dhe ju jeni në gjendje ta ofroni këtë aspekt të dashurisë tuaj menjëherë. Me të vërtetë përpiquni të jeni atje, për veten tuaj, për jetën, për njerëzit që doni. Njihni praninë e atyre që jetojnë në të njëjtin vend me ju dhe përpiquni të jeni aty kur njëri prej tyre vuan, sepse prania juaj është shumë e çmuar për këtë person.”
Mantra e katërt dhe e fundit, “Mantra për të arritur për të kërkuar ndihmë”, duket në sipërfaqe si e shqetësuar për veten, por në të vërtetë është vatra e kujdesit për veten nga e cila buron e gjithë dashuria dhe prania altruiste. Është gjithashtu, vëren Thich Nhat Hanh, më i vështiri nga të katërt, sepse ai banon në vendin e cenueshmërisë sonë më të madhe dhe në të njëjtën kohë na shtyn të mbështetemi në patericën tonë më gjymtuese:
“Kjo mantra është për kur vuani dhe besoni se i dashuri juaj ju ka shkaktuar vuajtje. Nëse dikush tjetër do të kishte bërë të njëjtën gabim ndaj jush, do të kishit vuajtur më pak. Por ky është personi që e doni më shumë, kështu që ju vuani thellë, dhe gjëja e fundit që keni dëshirë të bëni është t’i kërkoni ndihmë atij personi… Pra, tani është krenaria juaj ajo që është pengesa për pajtim dhe shërim. Sipas mësimeve të Budës, në dashurinë e vërtetë nuk ka vend për krenari.
Kur vuani kështu, duhet të shkoni te personi që doni dhe të kërkoni ndihmën e tij. Kjo është dashuria e vërtetë. Mos lejoni që krenaria t’ju mbajë të ndarë. Ju duhet të kapërceni krenarinë tuaj. Ju duhet të shkoni gjithmonë tek ai ose ajo. Kjo është ajo për të cilën është kjo mantra. Praktikohuni së pari për veten tuaj, për të sjellë njësinë e trupit dhe mendjes suaj përpara se të shkoni te personi tjetër për të thënë mantrën e katërt: “I dashur, unë po vuaj; ju lutem ndihmë.” Kjo është shumë e thjeshtë por shumë e vështirë për t’u bërë.
Përgatiti: Albert Vataj
