14 shkurt 496 – Papa Gelasius shpalli 14 shkurtin “ditën e Shën Valentinit”. Gelasius ishte papa i tretë dhe i fundit me prejardhje nga Afrika veriore (Lindja e Mesme).
Papa Gelasius I ishte Papën që nga 1 marsi i vitit 492 deri në vdekjen e tij më 19 nëntor 496. Ai ishte ndoshta peshkopi i tretë dhe i fundit i Romës me prejardhje berbere në Kishën Katolike. Gelasius ishte një shkrimtar pjellor. Stili i të cilit e vendosi aktivitetin e tij krijues në majë të erës midis antikitetit të vonë dhe mesjetës së hershme . Gelasius ishte punësuar nga paraardhësi i tij Felix III , veçanërisht në hartimin e dokumenteve papale. Ministria e tij u karakterizua nga një thirrje për ortodoksi të rreptë, një shtytje më e sigurtë për autoritetin papnor dhe tension në rritje mes kishave në Perëndim dhe asaj Lindje.
Shën Valentini, edhe pse nuk është festë zyrtare fetare a shtetërore, kjo ditë vazhdon të respektohet nga shumë njerëz çdo vit më 14 shkurt; është quajtur Dita e dashurisë romantike për nder të një martiri të krishterë të shekullit V – dita e ka origjinën në Romën para-krishtërimit. Sipas legjendës, edhe 300 vjet pas vdekjes së Jezu Krishtit, perandorët romakë ende kërkonin që të gjithë të besonin në perënditë romake. Atëherë të krishterët përndiqeshin, dhe Valentini, prift i krishterë, ishte burgosur për predikimet e tij. Më 14 shkurt ai u ekzekutua me prerje koke, jo vetëm se ishte i krishterë, por edhe sepse kishte kryer “magji”, duke i kthyer shikimin vajzës së verbër të rojes së burgut Një natë para ekzekutimit, Valentini i shkroi vajzës një letër lamtumire duke nënshkruar “I yti, Valentin”. Një tjetër legjendë thotë se i njëjti prift, Valentini, u quajt i dashur nga të gjithë për letrat e shumta dashamirëse që mori kur ishte në burg. Një tjetër Valentin ishte një peshkop italian në vitet 200. Ai u burgos sepse fshehurazi udhëhiqte ceremony martesash, në kundërshtim me ligjet e perandorit romak. Thuhet se për këtë, bishop Valentini u dogj në turrën e druve. Zakoni i zgjedhjes së një të dashuri a të dashure në këtë datë (14 shkurt) u përhap në Evropë në mesjetë, dhe pastaj në kolonitë e para amerikane. Gjithashtu, në të gjitha kohërat është besuar se 14 shkurti është dita kur zogjtë çiftëzohen më shumë, dhe njerëzit duket se u frymëzuan nga ky zakon i zogjve për të shpallur 14 shkurtin, Ditën e Dashurisë, e cila përkon me atë që i pati ndodhur Valentinit.
Albert Vataj
