Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Figura të ndrituna

Durrsaku Leonik Tomeu i pari që ligjëroi për Aristotelin në Universitetin e Padovas më 1485

May 26, 2020
in Figura të ndrituna, Slider, Të përzgjedhurat
Durrsaku Leonik Tomeu i pari që ligjëroi për Aristotelin në Universitetin e Padovas më 1485
726
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Leonik Tomeu apo sic njihet ne latinisht, Nicholas Leonicus Thomaeus, ka qene nje humanist i shquar i Periudhes se Rilindjes (Renesances) Europiane, i lindur ne Venedik me 1 shkurt te vitit 1456 ne nje familja shqiptare me prejardhje nga Durresi. Ne Wikipedia dhe ne disa burime te tjera (shumica greke) shkruann se ai lindi ne Venedik ne nje familje greke nga Epiri. Me siguri ka edhe te dhena te tjera qe e deshmojne kombesine e tij shqiptare, por une me syte e mi e kam pare portretin e tij ne “Sala dei Quaranta”, ku qart shkruhet, “Albanese”. Ne Firence ka studiuar filozofi dhe letersi, ndersa eshte diplomuar ne Universitetin e Padoves me 1485. Ne vitin 1497 Universiteti i Padoves e ka emeruar Tomeun si ligjeruesin e pare zyrtar per tekstet greke te Aristotelit. Eshte i pari qe ligjeroi per Aristotelin ne gjuhen origjinale greke. Ne vitin 1504 ai eshte zgjedhur qe ta zevendesoje Giorgio Valla si shef i katedres se greqishtes ne Venedik, ku qendroi gjer ne vitin 1512. Ne vitin 1524 ai botoi ne gjuhen latine nje kolekcion (mbledhje) te dialogjeve filozofike, i pari nga keto ishte titulluar: “Trophonius, sine, De divinatione”. Ne Universitetin e Padoves Tomeu ka qene profesor i Nikolla Kopernikut (1473 – 1543), matematicientit dhe astronomit te famshem polak. Tomeu ka qene profesor ne Universitetin e Padoves deri ne vdekjen e tij me 28 mars te vitit 1531. Ai ka qene mjaft i respektuar dhe i adhuruar nga mjaft dijetare e shkencetare te kohes se tij, sidomos nga Desiderius Erasmus (1466 – 1536), i njohur si Erazmi i Roterdamit, “Princi i humanisteve”. Ata i kane cmuar shume aftesite e tij filologjike, njohurite e gjithanshme enciklopedike, sepse ai ishte humanist, filozof, gjuhetar, letrar, pedagog e historian i shkelqyer. Botimet e shumta qe Tomeu ka publikuar kane qene nje literature mjaft e rendesishme. Sidomos jane te rendesishme veprat per traktatet biologjike te Aristotelit dhe perkthimi i vepres se Platonit, “Moralia”. Ne vitin 2012 eshte botuar nje liber interesant, redaktuar nga Francis Aidan Gasquet: “Tomeo and the Humanists of Europe: The Correspodence of a Sixtienth Century Albanian Philosopher” (“Tomeo dhe humanistet e Europes: Correspodenca e nje filozofi shqiptar te shekullit te gjashtembedhjete”). Ky vellim permban letrat e zgjedura e te redaktuara qe Tomeu u ka derguar nxenesve dhe miqve te tij te famshem: Erazmit, William Latimerit, etj. Keto letra te shkruar ne shekullin e 15-te e 16-te, hedhin drite per jeten e ketyre individeve te famshem, si dhe ne filozofine humaniste qe i udhehiqte ata. E kerkova kete liber ne internet, por asnje kopje nuk ishte ne shitje.

Tags: ErazmitLeonik TomeuNicholas Leonicus ThomaeusPadovasUniversitetiWilliam Latimerit
Previous Post

Marin Beçikemi  një humanist, orator dhe kronist i shquar i mesjetës, i lindur në Shkodër

Next Post

Mikel Maruli poeti me prejardhje arvanitase nga Moreja

Next Post
Mikel Maruli poeti me prejardhje arvanitase nga Moreja

Mikel Maruli poeti me prejardhje arvanitase nga Moreja

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0

Më 2 korrik 1990, kur zemërata zgjonte kurajon për të guxuar të sfidoje diktaturën

July 2, 2025
Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

July 1, 2025
Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

July 1, 2025
Ismail Kadare, një vit pa penën dhe gjenialitetin krijues, që nënshkroi me vepër përjetësinë

Ismail Kadare, një vit pa penën dhe gjenialitetin krijues, që nënshkroi me vepër përjetësinë

July 1, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj