Një histori dashurie e denjë për një poemë të lartë. Një poet rebel për një ngjarje emblematike. Një piktor i madh për ta jetësuar; në imazh, në figurë, në tablo, në ngjyra, në dritëhije, në kryevepër një ngjarje kapërcyell që mishëron pasion, dashuri, rrezik dhe vetë misterin e një legjende. Në këtë skenë nga poema e Lord Bajronit “The Corsair”, Gulnare e bukur, një anëtare i haremit të Pashait, viziton fshehurazi Corsairin e burgosur ose piratin Conrad. Ata bien në dashuri, dhe Gulnare përfundimisht thur planin për vrasjen e pashait dhe lirimin e të dashurit të saj.
Eugène Delacroix e tërhoqi shumë Bajroni, në poezitë e të cilit artisti gjeti lëndën emocionale dhe ekzotike që kërkonte. Në orientimin e skenave si kjo, ai kapi betejat e zemrës, duke përputhur përdorimin e tij novator të ngjyrës dhe aplikuar lirshëm furçat me tema të papara dhe të diskutueshme.
Victor Eugène Delacroix (26 Prill 1798 – 13 Gusht 1863), ishte një figurë e rëndësishme e pikturës romantike franceze. Ai konsiderohej si lider i shkollës romantike franceze. Përdorimi i shprehës i penelave dhe studimi i efekteve optike të thellësisë së ngjyrave, formoi punët e impresionistëve, ndërsa pasioni i tij për ekzotiken frymëzoi artistët e Simbolizmit.
Delacroix e ekspozoi këtë akuarel në Sallonin e vitit 1831. Pasi mësoi teknikën e bojërave të ujit nga miqtë e tij britanikë. Ai e përdori atë si vepër arti të pavarur, ashtu edhe si një medium për skicimin e natyrës. Ai e përshkroi me lehtësi qasjen e tij, duke thënë, “Sharmi i veçantë i akuareleve, përkrah të cilit pikturat e bojërave të vajt, gjithmonë shfaqet e ndryshkur dhe e verdhë, kjo për shkak të transparencës së natyrshme të letrës”.
Historia e ngjarjes “The Corsair”
“The Corsair”, botuar në vitin 1814, tregon historinë e Conrad, një pirat i egër dhe i pamëshirshëm i Egjeut, virtyti i vetëm i të cilit ishte dashuria që ndjen për Medoran e butë. Në pamjen e parë nuk ka asgjë të jashtëzakonshme në lidhjen e tyre, na thotë Bajroni, por nën pjesën e jashtme, të qetë, ka pasion, krenari dhe një thirrje mashtrimi, të llogaritur, karakteristika që e veçojnë atë nga burrat e tjerë. I keqtrajtuar në moshën e fëmijërisë, i përndjekur dhe i frikësuar, Conrad është një hero i vetmuar tragjik, i cili nuk është i destinuar të shijojë kurrë paqen dhe lumturinë.
“The Corsair” ishte një sukses i menjëhershëm, duke konfirmuar rëndësinë e Bajronit si poeti më i njohur dhe me ndikim i brezit të tij.
“The Corsair” është një legjendë në vargje nga Lord Byron, botuar në vitin 1814 nga John Murray në Londër, e cila ishte jashtëzakonisht e popullore dhe me ndikim në ditët e saj, duke shitur dhjetë mijë kopje në ditën e parë të shitjes.
Poezia është e ndarë në këngë (si Komedia hyjnore e Dantes). Ajo tregon historinë e korsairit, një pirat i pamëshirshëm dhe gjakësor i Egjeut, siç Bajron citon: “ai, njeri i vetmisë dhe i misterit”, i cili e njeh veten si një “zuzar””.
Shumë amerikanë besuan se poema e Lord Byron, “The Corsair”, bazohej në jetën e piratit Jean Lafitte .
Komploti përqendrohet rreth personazhit kryesor të Corsair, Conrad, një pirat.
Kënga e parë rrëfen planin e Conrad për të sulmuar pashain Seyd dhe për të vjedhë pasuritë e tij. Gruaja e tij, Medora, megjithatë, është e vendosur ta bindë atë të braktisë planin dhe të mos e nisë misionin. Ai lundron nga ishulli i tij në Detin Egje për të sulmuar pashain në një ishull tjetër.
Kënga e dytë përshkruan sulmin. Të maskuar, Conrad dhe shpura e tij fillojnë sulmin e tyre kundër pashait, duke e rrethuar dhe infiltruar në pallatin e tij. Sulmi shkon mirë dhe sipas planit. Por Conrad ndërkohë dëgjon klithmat e grave në haremin e pashallëkut dhe ai përpiqet ti lirojë ato. Devijimi nga plani mundëson që forcat e pashallëkut të organizohen për një kundërsulm. Ata janë në gjendje të vrasin shumicën e sulmuesve dhe të kapin Conrad. Gulnare, skllavia i pashallëkut, hyn vjedhurazi në qelinë e burgut ku dergjej Conrad dhe i bën me dije përpjekjen për ta shpëtuar atë. Kjo është pjesë e mirënjohjes për tentativën e tij për ta shpëtuar atë dhe shoqet e saj.
Në këngën e tretë dhe të fundit, Gulnare inicon planin e arratisjes, duke tentuar të sfidojë vendimin e pashait për lirimin e Conrad. Plani nuk ka sukses. Pasha kërcënon ta vrasë atë dhe Conrad. Gulnare përpiqet të bindë Conrad për të vrarë Seyd. Ajo arrinë të fusë fshehurazi një thikë në qelinë e tij, me të cilën ai të vrasë pashain. Conrad, megjithatë, nuk pranon të vrasë pashain në këto kushte. Ai pranon ta vrasë atë vetëm në një luftë të ndershme. Ajo është e vendos dhe arrin ta vrasë e vetme pashain. Tashmë ata të dy janë në gjendje të shpëtojnë. Conrad merr Gulnare në shtëpi me vete. Pas kthimit të tij, ai zbulon se gruaja e tij, Medora ka ndërruar jetë për shkak të pikëllimit dhe dëshpërimit, duke besuar se Conrad kishte vdekur. Në skenën e fundit, Conrad niset vetëm nga ishulli, duke mos u martuar me Gulnare: “Ai la një emër të Korsairit në kohë të tjera, / Lidhur me një virtyt dhe një mijë krime”.
Një poemë dhe një pikturë për të përjetësuar një pirat sa gjakatar dhe të pamëshirshëm aq dhe të ndershëm dhe fisnik. Një dashuri që miksohet me kurthe, intriga, plane dhe gjak merr jetë në një terren tejet armiqësor por të dritur nga dielli i pasionit.
Albert Vataj
