Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Natyra

Peshqit e detit hanë më pak gjatë drekës nëse e dinë se do të ketë karkaleca në vaktin e darkës

February 25, 2020
in Natyra, Slider, Të përzgjedhurat
420
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Sjellja e detit tregon aftësi komplekse njohëse dhe mbase vetë aftësinë për të vendosur, bazuar në pritjet e ardhshme. Me fjalë të tjera peshqit e detit kanë si ushqim të tyre të preferuar karkalecat. Karkalecat janë aq të preferuar për ta, saqë në një eksperiment, në të cilin ata mbanin syze 3D, u përpoqën të hanin karkaleca virtualë. Kjo preferencë e fortë u përdor nga hulumtuesit e Universitetet të Kembrixhit dhe Caen (Francë) për të studiuar aftësitë e tyre njohëse.
Rezultati i studimit të botuar në “Biology Letters” sugjeron që peshqit e detit mund të ndryshojnë zakonet bazuar në parashikimet e tyre për të ardhmen. Në praktikë, studiuesit vunë në dukje se kur deti pritej të ofrojë karkalec në mbrëmje (ushqimi i tyre i preferuar), konsumi i gaforreve atë ditë pësoi rënie. Kur përmbajtja e darkës ishte e paparashikueshme, peshqit e detit u kthyen për të ngrënë një numër më të madh të gaforreve gjatë ditës.


“Është e habitshme të shohësh se sa shpejt ndryshuan zakonet e tyre”, tha studiuesja Pauline Billard, autore e studimit. «Në vetëm disa ditë, ata mund të mësojnë të parashikojnë se kur ka të ngjarë të merrni karkaleca apo jo. Kjo sjellje shumë komplekse është e mundur vetëm falë një truri të sofistikuar». Sidoqoftë, studiuesit kanë një dyshim të vogël për të zgjidhur, përpara se të mund të deklarojnë me siguri absolute se mishi i detit merr vendime të udhëhequra nga parashikimet e ardhshme. Ata akoma nuk mund të përjashtojnë që specat e vogla t’i përmbahen kësaj filozofie.
Në çdo rast, inteligjenca e peshqve të detit është befasues, në krahasim me atë të molusqeve të tjerë. Së bashku me oktapodin dhe kallamarin, ato janë pjesë e klasës së cefalopodit, e cila rreth 550 milion vjet më parë u diferencua nga pjesa tjetër e molusqeve duke ndaluar përdorimin e guaskës.
Sipas disa teorive, ishin pikërisht aftësitë njohëse të shënjuara të cefalopodëve që i lejuan ata të braktisin guaskën mbrojtëse pa u prekur, por nuk është e qartë se si ata mund të rritnin inteligjencën e tyre në një kohë kaq të shkurtër, në të njëjtën kohë kërkohej për diçka shumë më tepër po aq e thjeshtë sa humbja e guaskës. Përgjigja mund të vinte nga studimet e fundit gjenetike mbi kafshët, shumë larg nga cefalopodët: madje edhe ujërat kanë evoluar në disa mijëra vjet, një aftësi komplekse njohëse, domethënë të njohin fytyrat . Kjo na bën të mendojmë se inteligjenca mund të evoluojë shpejt saktësisht sepse favorizohet shumë nga përzgjedhja natyrore.

Nëse në ujërat e detit dhe kallamarët përfundojnë në një mbetje guaske në kockën qendrore, te oktapodët ajo mungon plotësisht, dhe është pothuajse komike të shohësh që ata shfrytëzojnë zhdërvjelltësinë e tyre për të sulmuar guaskorët. Ndër aftësitë e shumta dhe të çuditshme të oktapodëve, ekziston edhe ajo e njohjes së vetvetes në pasqyrë, një aftësi që njihet te gjithnjë e më shumë specie. Pas primatëve, kuajve dhe zogjve, ka ardhur edhe radha e peshkut. Megjithëse aftësitë njohëse të kafshëve, shpesh trajtohen sipërfaqësisht, mungesa e vetëdijes së tyre, gjithnjë e më shumë po vihet në dyshim dhe inteligjenca njihet gjithnjë e më shumë si një avantazh i madh evolucionar.

Focus
Përgatiti Albert Vataj

Tags: Albert VatajDetiFocusKarkalecaKuriozitetMolusqetOktapodpeshkuShkencaZbulimi
Previous Post

Norbert Jokl, albanolog austriak me prejardhje hebreje që dha vlera për shqiptarët

Next Post

Kalvari i Norbert Joklit dhe përpjekjet e intelektualëve shqiptarë për ta shpëtuar nga gjermanët

Next Post

Kalvari i Norbert Joklit dhe përpjekjet e intelektualëve shqiptarë për ta shpëtuar nga gjermanët

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0

Më 2 korrik 1990, kur zemërata zgjonte kurajon për të guxuar të sfidoje diktaturën

July 2, 2025
Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

Milan Kundera mbi të drejtat e kafshëve dhe çfarë do të thotë në të vërtetë mirësia e vërtetë njerëzore

July 1, 2025
Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

Artemisa B e Pireut, Hyjnesha e bronztë që sfidon shekujt, për të dëshmuar përsosmërinë e artit

July 1, 2025
Ismail Kadare, një vit pa penën dhe gjenialitetin krijues, që nënshkroi me vepër përjetësinë

Ismail Kadare, një vit pa penën dhe gjenialitetin krijues, që nënshkroi me vepër përjetësinë

July 1, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj