Ashtu si edhe mjeshtrat e tjerë, fati me të cilët nuk ishte dhe aq bujar, jeta dhe vepra e Johannes Brahms, e këtij kompozitori ka kaluar përmes shumë peripecish dhe sfidash. Vështirësitë dhe problematikat, me të cilat ai u përball, që në nevojën e hershme kur sai ishte ende fëmij, për të siguruar të ardhura për familjen, deri te publikimi i vlerave krijuese, nuk e mposhtën. Ngulmi për të përfaqësuar më të mirën, e hovi këtë vërshim shpirtëror pasuroresh shpërblyese, që t’i qasej fuqishëm një shekulli prurjesh transformuese. Ai u ngjit ngadalë në yllin e tij të famës, për të mos zbritur që atje atëditë e sot. Spikat për një stil i pagabueshëm dhe mjeshtëri të lartë, tipare të cilat përbëjnë karakterin e veprës së gjithanshme të Brahms.
Me përjashtim të operës – pothuajse në të gjitha zhanret muzikore ai shkëlqeu. Kompozitori ndjehej i lidhur shpirtërisht me muzikën popullore. Pothuajse të gjithë e njohin ninullën (Guten Abend, gut Nacht) “Mirëdita, nëtën e mirë”, dhe pak kanë dijeni se ajo pjesë fantastike u kompozu nga Brahms.
Johannes Brahms ishte një kompozitor dhe pianist i njohur gjerman, i kujtuar më së miri për veprën e tij korale “Një Requiem gjerman”. Edhe pse muzikantët eksperimentalë si ndjekësit e Liszt-it dhe Wagner-it e konsideronin atë të modës së vjetër, kritikët në përgjithësi i dhanë të njëjtin gradë si Bach dhe Beethoven. Në fakt, gjatë gjithë jetës së tij ai kishte mbrojtur traditën klasike të Joseph Haydn, Mozart dhe Beethoven dhe veprat e tij ndërthurën ngrohtësinë e epokës romantike me frenimin e muzikës klasike. I lindur nga një muzikant me vështirësi, ai filloi të performonte në taverna dhe salla vallëzimi në moshën trembëdhjetë vjeçare. Shumë shpejt, ai filloi të shkruante muzikën e tij. Në kohën kur ishte 20 vjeç, ai ishte në gjendje të tërhiqte vëmendjen e shumë muzikantëve dhe kritikëve të njohur të muzikës. Megjithatë, fama e vërtetë erdhi kur ai u vendos në Vjenë në fillim të viteve 1860 dhe shkroi veprën e tij të famshme “A German Requiem”. Brahms ishte gjithmonë një perfeksionist dhe rishkruante çdo vepër disa herë. Në karrierën e tij të gjatë, ai kishte kompozuar lloje të ndryshme veprash si simfoni, koncerte, muzikë dhome, vepra për piano dhe kompozime korale. Përveç kësaj, ai kishte lënë edhe më shumë se dyqind këngë.
Johannes Brahms lindi më 7 maj 1833 në Hamburg. Babai i tij, Johann Jakob Brahms, ishte një muzikant nga Heide, i cili erdhi në Hamburg për të ndjekur një karrierë në muzikë. Nëna e tij, Johanna Henrika Christiane Nissen, ishte rrobaqepëse. Ai lindi i dyti nga tre fëmijët e tyre.
Johannes kishte trajnimin e tij të parë muzikor nga babai i tij. Kur mbushi shtatë vjeç, filloi të merrte mësime piano nga Otto Friedrich Willibald Cossel dhe më vonë nga Eduard Marxsen.
Kur Brahms mbushi trembëdhjetë vjeç, ai filloi të kontribuonte në të ardhurat e familjes duke luajtur në taverna, restorante dhe salla lokale vallëzimi në zonën e dokut të qytetit. Puna për një periudhë të gjatë në dhoma të mbushura me tym shpejt ndikoi në shëndetin e tij dhe ai u sëmur.
Në 1847, ai u dërgua në Winsen an der Luhe për pushim. Këtu ai drejtoi korin e meshkujve dhe për të, ai shkroi kompozimin e tij të parë koral. Me t’u kthyer në Hamburg, ai rifilloi të luante në taverna dhe për të fituar më shumë para, filloi të jepte mësime pianoje.
Dikur ka filluar të mësojë edhe violonçel, por ka marrë fund të papritur kur instruktori i tij ka ikur me instrumentin e tij. Gjatë kësaj periudhe ai performoi edhe në disa koncerte dhe filloi të kompozonte muzikë për piano.
Nga shumë kritikë, Brahms është konsideruar si një nga kompozitorët më të mëdhenj gjerman të shkullit XIX. Për shumë njohës të muzikës ai ishte pasardhësi i denjë i Ludëig van Beethoven, ndërsa simfonia e tij e parë “Prima Hans fon Bylov” u përkufizua si Sinfonia e X-të e Beethovenit. Që në moshën 10-vjeçare ai mrekullonte këdo që e dëgjonte kur luante në piano. Kur ishte vetëm 13-vjeç Brahms ndihmonte familjen me të ardhura nga fitimet që nxirrte duke interpretuar në lokale të ndryshme në Hamburg të Gjermanisë.
Rreth vitit 1896, Brahms u diagnostiku me kancer dhe vdiq prej tij më 3 prill 1897, në moshën 63-vjeçare. Ai shtrihet i varrosur në Zentralfriedhof në Vjenë. Monumenti mbi varrin e tij është projektuar nga Victor Horta dhe është skalitur nga Ilse von Twardowski-Conrat.
Menjëherë pas vdekjes së tij, kompozitori anglez Hubert Parry shkroi një lëvizje të shkurtër simfonike për orkestër të quajtur “Elegji për Brahms”. Më vonë kritiku muzikor Max Kalbeck botoi biografinë e tij në tetë vëllime. Janë publikuar edhe korrespondencat e tij me persona të ndryshëm, përfshirë edhe Klarën, duke na dhënë një vështrim në jetën e tij.
Nga jeta e Kompozitorit
Johannes Brahms, që kur ishte i ri kërkoi më kot të bëhej i njohur. Botuesi, që e donte shumë, i tha:
– I dashur mik, muzika juaj tingëllon shumë e trishtuar dhe publiku nuk do gjëra melankolike. Pse nuk shkruan diçka të gëzueshme? Provojeni një herë.
Pas disa ditësh Brahms erdhi sërish te botuesi.
– E pra, besoj se po më sillni diçka më të këndshme dhe më të gëzueshme- e pyeti botuesi?
– U mundova aq sa munda të jem më i hareshëm, i’u përgjigj mjeshtri.
– Vështrojeni një herë vetë nëse i’a arrita qëllimit. Dhe i dorëzoi një këngë të re, pjesa e së cilës fillonte: “Me buzë në gaz po zbres në varr”.
Botuesit i’u varën krahët.
* Një mbrëmje Johannes Brahms po jepte në Vjenë një koncert së bashku me një violonçelist, i cili nuk ishte ndonjë ekzekutues për të qenë. Kompozitori i mërzitur shumë, po i binte pianos me sa fuqi që kishte gjithë zemërim.
– Ej, miku im, – i tha në një çast violonçelisti, – i bini pak më ngadalë pianos, sepse mua kështu nuk do të më dëgjojnë fare.
– Do të jetë fat i madh për juve po të ndodhë ashtu, – u përgjigj thatë Bramsi.
