Nga Albert Vataj
Mahatma Gandi u lind më 2 tetor 1869 dhe vdiq më 30 janar 1948. Ai ishte një udhëheqës i shquar politik dhe ideologjik i Indisë gjatë “lëvizjes indiane për pavarësi”. Ishte i pari i lëvizjes “Satyagraha” (fuqia e shpirtit, ose fuqia e të vërtetës). Kjo është e përcaktuar si rezistencë ndaj tiranisë, përmes masës rezistuese civile – një term që përdoret shumë nga Gandi në deklaratat dhe shkrimet e tij . Filozofia e tij, u themelua në mënyrë të vendosur mbi Ahimsa(jo dhunës). Filozofia e tij dhe udhëheqja e ndihmoi të fitojë pavarësinë e Indisë dhe lëvizjet e frymëzuan të drejtat civile dhe lirin në të gjithë botën. Gandhi është përmendur shpesh si Mahatma “Great Soul” (shpirtmadh), një nderim i aplikuar së pari atij nga Rabindranath Tagore). Në Indi ai është quajtur edhe Bapu “Ati” dhe zyrtarisht i nderuar në Indi si Ati i kombit. Ditëlindja e tij, 2 tetor, do të përkujtohet si Gandhi Jayanti, një festë kombëtare në Indi, dhe në botë si “Dita ndërkombëtre kundër dhunës”. Gandi u vra më 30 janar 1948 nga Nathuram Godse.
SHPREHJE, MENDIME DHE POSTULATE NGA GANDI
Një “jo” e buruar prej bindjes së thellë është më e mirë se një “po” e buruar për hir të të tjerëve ose, edhe më keq, për të shmangur dëmet.
Një i poshtër është i pazoti ta dëshmojë dashurinë; kjo është privilegj i të zotëve.
Njeriu është fryt i mendimeve të tij, çfarë mendon, ashtu shndërrohet.
Një njeri që është tërësisht i pafajshëm, e përkushton veten në sakrificë për të mirën e të tjerëve, përfshirë armiqtë e tij, dhe bëhet shpërblesë për botën. Ky është një akt i përkryer.
Kultura e një kombi buron nga zemrat dhe shpirti i njerëzve të saj.
Një politikë është një bindje e përkohshme e përcaktuar që të ndryshojë, por kur është e mirë, duhet të përkrahet me zell hyjnor.
Një parim është shprehje e përkryerjes, dhe teksa qeniet e papërkryera si në nuk mund ta praktikojnë përkryerjen, ne trashëgojmë çdo moment kufizimet e kompromisit të tij në praktikë.
Një religjion që nuk i merr parasysh realitetet praktike dhe nuk ndihmon në zgjidhjen e tyre, nuk është religjion.
Një trupë e vogël me shpirtra të vendosur, mbushur me besim të pamasë në misionin e tyre, mund ta ndryshojnë rrjedhën e historisë.
Një betim është një akt i kulluar religjioz, i cili nuk mund të bëhet me pasion. Ai mund të bëhet vetëm me një mendje të kthjelluar, të pastër dhe me Zotin si dëshmitar.
Njeriu i dobët është i drejtë aksidentalisht. Njeriu i fortë dhe jo i dhunshëm është i padrejtë aksidentalisht.
Veprimi shpreh përparësitë.
Veprimi nuk është më pak i nevojshëm se mendimi për tendencat instinktive të kontekstit njerëzor.
I gjithë kompromisi bazohet në marrje dhe dhënie, por themelet nuk mund të jepen as nuk mund të merren. Kompromisi për themelet është dorëzim. Sepse është krejt dhënie dhe hiç marrje.
Të gjitha religjionet e botës, ndërkohë që mund të ndryshojnë në gjëra të tjera, të gjitha shpallin se asgjë nuk ekziston në botë përveç së Vërtetës.
Gjithmonë syno harmoninë e plotë të mendimit, të fjalës dhe bëmës. Gjithmonë syno t’i pastrosh mendimet e tua, dhe gjithçka do të shkojë mirë.
Një rrenë nuk bëhet e vërtetë nëpërmjet arsyes së propagandimit të shumëfishuar, as e vërteta nuk bëhet rrenë pse askush nuk e sheh atë.
Përballja sy më sy përfundon vetëm duke e bërë qorre gjithë botën.
Një dërhem praktikë ka më shumë vlerë se një tonë predikime.
Një ligj i padrejtë është një nga format e manifestimeve të dhunës. Arrestimi për shkeljen e tij është edhe më tepër dhunë.
Zemërimi dhe intoleranca janë armiqtë e mirëkuptimit.
Zemërimi është armik i jo dhunës dhe krenaria është përbindëshi që e kapërdin atë.
A janë bindjet një gjë kaq e thjeshtë si rrobat që njeriu mund t’i ndërrojë si të dojë? Bindjet janë të tilla për njerëz që jetojnë epoka dhe epoka.
Si qenie njerëzore, madhështia jonë bazohet jo aq në aftësinë tonë për ta ribërë botën – ky është një mit i epokës atomike – sa në aftësinë tonë për ta ribërë veten tonë.
Ji ndryshimi që ti dëshiron ta shohësh në botë.
Përpara fronit të të Gjithëfuqishmit, njeriu do të gjykohet jo nga veprimet e tij, por nga qëllimet e tij. Sepse vetëm Zoti i lexon zemrat tona.
Vetëm për besimin tim në Zot, unë do të isha bërë një maniak i çmendur.
Kapitali në vetvete nuk është i keq; përdorimi i gabuar e bën të keq. Kapitali në një formë ose në një tjetër do të duhet gjithmonë.
Mirëkuptimi i përbashkët është sensi i realizuar i proporcionit.
Rrëfimi është si një fshesë që fshin ndyrësinë dhe lë një sipërfaqe të ndritshme e të pastër. Unë ndjehem më i fortë nga rrëfimi.
Zhvillimi konstant është ligji i jetës, dhe një njeri që gjithmonë përpiqet të ruajë dogmat e tij në mënyrë që të duket konsistent, e çon veten në pozicion të gabuar.
Kultura e mendjes duhet të jetë në shërbim të zemrës.
Secili nga ne duhet të gjejë paqe brenda vetes. Dhe paqja për të qenë reale duhet të jetë e paprekur nga rrethanat e jashtme.
Secili i lutet Zotit sipas bindjes së tij.
Edhe nëse ti je në pakicë ndaj një të tille, e vërteta është e vërtetë.
Kushdo që dëshiron mund ta dëgjojë zërin e brendshëm. Ai është brenda secilit.
Besimi nuk është diçka që ta kapësh, është një gjendje në të cilën rritesh.
Besimi…duhet mbështetur në arsye…kur besimi bëhet i verbër, vdes.
Frika ka dobinë e saj, por poshtërsia asnjë dobi.
Frika e vdekjes na bën të shmangim vlerat dhe religjionin. Sepse dëshira për vlera është dëshirë për besimin religjioz.
Në fillim të shpërfillin ty, pastaj të përqeshin ty, pastaj të luftojnë ty, pastaj ti fiton.
Për mua çdo sundues është alien që sfidon opinionin publik.
Liria ia vlen me çdo çmim. Ajo është frymëmarrja e jetës. E çfarë nuk do të paguante njeriu për jetën?
Lirinë nuk ia vlen ta kesh, nëse nuk përfshinë lirinë për të gabuar.
Bujaria, vetësakrifica dhe mirësia nuk janë pronë ekskluzive e asnjë race apo religjioni.
Lavdia qëndron në përpjekjen për t’ia arritur një qëllimi dhe jo në arritjen e tij.
Zoti ekziston, edhe nëse e gjithë bota do ta mohonte atë. E vërteta qëndron, edhe nëse nuk ka asnjë mbështetje të publikut. Ajo është e vetëmbështetur.
Nganjëherë Zoti provon t’i lerë për në fund ata që dëshiron t’i bekojë.
Zoti, ashtu si e vërteta, kanë qenë për mua një thesar i pamasë. Qoftë Ai për të gjithë siç është për mua.
Lumturi është kur çfarë ti mendon, çfarë ti thua dhe çfarë ti bën janë në harmoni.
Pakënaqësia konstruktive është pararprijëse e progresit.
Mospajtimi i ndershëm është shpesh shenjë e mirë e progresit.
Jam i përgatitur të vdes, por kjo nuk përbën shkak për të cilin të jem i përgatitur të vdes.
Unë besoj në barazinë e gjithkujt, përveç reporterëve dhe fotografëve.
Unë besoj në të vërtetën themelore të të gjitha religjioneve të mëdha të botës.
Unë besoj se njeriu është ushtari më i fortë, sepse guxon të vdesë i paarmatosur.
Unë besoj se mendja njerëzore apo shoqëria njerëzore nuk janë të ndarë në reparte të quajtura sociale, politike apo religjiore. Të gjitha veprojnë dhe ndërveprojnë mbi njëra tjetrën.
Unë mendoj se jam një individ i thjeshtë i gabueshëm si çdo vdekëtar tjetër. Por prapë jam i zoti të kem aq përultësi sa të rrëfej gabimet e mia dhe të bëj kthesë.
Unë bëj çdo të keqe që mundem, përpara se të mësoj ta shmang atë? A nuk mjafton ta njohësh të keqen, për ta shmnagur atë? Nëse jo, ne duhet të jemi mjaft të sinqertë sa të pranojmë se ne e duam të keqen aq shumë sa të heqim dorë prej saj.
Unë nuk dua ta parashikoj të ardhmen. Jam i përkushtuar të kujdesem për të sotmen. Zoti nuk më ka dhënë mua nën kontroll momentet e ardhshme.
Unë kam parë gjithashtu fëmijë duke mposhtur me sukses ndikimet e një trashëgimie të keqe. Kjo i detyrohet të qenit një atribut i kulluar i shpirtit.
Unë nuk kam asgjë të re që t’ia mësoj botës. E Vërteta dhe Jodhuna janë të vjetra sa rruzulli. E vetmja që kam bërë ka qenë përpjekja t’i eksperimentoj në një shkallë sa më të gjerë të mundshme.
E kam adhuruar femrën si mishërim i gjallë i shpirtit të shërbimit dhe sakrificës.
E di se çrrënjosja e zemërimit nga gjoksi i dikujt është gjëja mëe vështirë. Kjo nuk mund të arrihet nëpërmjet përpjekjes sate personale. Mund të bëhet vetëm me hirësinë e Zotit.
Unë e dua Krishtin tuaj, unë nuk i dua krishterët tuaj. Ju krishterët jeni aq të pangjashëm me Krishtin tuaj.
Unë i shikoj vetëm cilësitë e njerëzve. Duke mos qenë vetëm i pafajshëm, unë nuk dua t’i paragjykoj fajet e të tjerëve.
E kundërshtoj dhunën, sepse kur duket se ajo bën mirë, e mira është vetëm e përkohëshme; e keqja që ajo bën është e pëhershme.
Unë hedh poshtë çdo doktrinë religjiore që nuk i thërret arsyes dhe është në konflikt me moralitetin.
Supozoj se me udhëheqje kuptoheshin muskujt; por sot ajo ka kuptimin të jesh bashkë me popullin.
Do të doja më mirë të shfarosej raca njerëzore se të ishim më keq se bishat duke e bërë krijesën më fisnike të Zotit, femrën, objekt të lakmisë sonë.
Do të mirëprisja me gjithë zemër bashkimin e Linjdes dhe të Perëndimit duke siguruar që të mos ndodhte me forcë brutale.
Nëse bashkëpunimi është një detyrë, unë them se edhe mosbashkëpunimi në disa rrethana është njësoj një detyrë.
Nëse nuk do të kisha pasur sensin e humorit, do të kisha bërë vetëvrasjes prej shumë kohësh.
Nëse durimi është një vlerë, ai duhet të zgjasë deri në pambarim. Dhe një besim i gjallë duhet të zgjasë deri në mesin e stuhisë më të zezë.
Nëse duam ta mësojmë paqen e vërtetë në këtë botë, dhe nëse jemi vërtetë kundër luftës, duhet ta fillojmë këtë mësim që tek fëmijët.
Imitimi është lëvdata më e çiltër.
Në një mënyrë të njerëzishme, ti mund ta tundësh botën.
Në çështjet e ndërgjegjës, ligji i shumicës nuk ka vend.
Në lutje është më mirë të kesh një zemër pa fjalë se fjalë pa një zemër.
Rritja rehatisë materiale nuk çon kurrsesi në rritje morale.
Përpjekja e pafundme për të qenë njeriu më i mirë është detyrë; është shpërblimi ynë. Gjithçka tjetër është në duart e Zotit.
Ndërvartësia është dhe duhet të jetë sa ideal aq dhe vetëmjaftueshmëri. Njeriu është një qenie sociale.
Intoleranca tradhton besimin e dikujt në çështjen e tij.
Intoleranca është në vetvete një formë e dhunës dhe një pengesë për të rritur shpirtin e vërtetë demokratik.
Është më mirë të jesh i dhunshëm, nëse dhuna është në zemrat tona, se të vëmë maskën e jodhunës për të mbuluar pazotësinë tonë.
Është e lehtë të jesh miqësor me miqtë. Por të jesh miqësor me dikë që është armiku yt është thelbi i religjionit të vërtetë. Të tjerat janë biznese.
Është shëndeti pasur e vërtetë dhe jo copat e arit e të argjendit.
Jam i bindur në besimin se forca e shpirtit rritet në përpjesëtim me nënshtrimin që ia bëjmë mishit.
Cilësia e punës sonë është ajo që kënaq Zotin dhe jo sasia.
Nuk është e udhës të jesh i sigurtë për mençurinë e dikujt. Është e udhës të kujtojmë se edhe më i forti mund të dobësohet dhe se edhe më i zgjuari mund të gabojë.
Ashtu si njeriu nuk mund të jetojë në një trup tjetër përveçse në trupin e tij, ashtu dhe kombet nuk duan të jetojnë nën kombet e tjera, sado fisnikë dhe të mëdhe ata mund të jenë.
Drejtësia që jep dashuria është një dorëzim, drejtësia që jep ligji është ndërshkim.
Le të përpiqet dhe të gjejë secili se, si rezultat i lutjeve të përditshme, ai i shton diçka të re jetës së tij, diçka që nuk mund të krahasohet me asgjë.
Le të kemi aq guxim sa të kemi një vdekje martiri, por le të mos lakmojë asnjë nga ne martirizimin.
Jeto sikur do të vdesësh nesër. Mëso sikur do të jetosh gjithmonë.
Njeriu bëhet aq i madh saktësisht sa ai punon për mirëqenien e të tjerëve,
Burri nuk mund të jetë kurrë i barabartë në shpirtin e shërbimit me të cilën natyra e ka pajisur atë.
Njeriu dështon në realizimin e idealit të lartë, në momentin që fillon t’i shumëfishojë dëshirat e tij ditore. Lumturia e vërtetë e njeriut varet vertet në kënaqjen e tij.
Njeriu jeton i liri vetëm nga gatishmëria e tij për të vdekur; nëse për këtë është nevoja, bë duart e vëllait të tij, kurrë duke vrarë.
Njeriu duhet ta harrojë zemërimin e tij para se të shkojë të flejë.
Moraliteti është kontrabandë në luftë.
Moraliteti është bazë e gjërave dhe e vërteta është lënda e gjithë moralitetit.
Jeta ime është mesazh.
Pothuaj çdo gjë që bëni është pa rëndësi, por është e rëndësishme që ju e bëni atë.
Asnjë kulturë nuk mund të jetojë nëse tenton të jetë ekskluzive.
Askush nuk mund të më plagosë pa lejën time.
Jodhuna dhe e vërteta janë të pandashme dhe e përmbajnë njëra tjetrën.
Jodhuna është një kryeradhë e besimit.
Jodhuna është forca më e madhe në duart e njerëzimit. Është më e fuqishme se arma më e forë e shkatërimit, krijuar nga naiviteti i njeriut.
Jodhuna, e cila është një cilësi e zemrës, nuk mund të vijë nga thirrja ndaj trurit.
Jodhuna është kryeradha e parë besimit tim. Është dhe kryeradha e fundit e lakmisë sime.
Paqja e shpërblen vetveten.
Varfëria është forma më e keqe e dhunës.
Pushteti është dy llojesh. Njëri arrihet nga frika e ndëshkimit dhe tjetri nga aktet e dashurisë. Pushteti i bazuar në dashurinë është një mijë herë më frutdhënës e i përhershëm se ai që rrjedh nga frika prej ndëshkimit.
Lutja është instrumenti më i fuqishëm i veprimit.
Lutja nuk është kërkesë. Është dëshirë e shpirtit. Është pranim i përditshëm i dobësisë së dikujt.
Lutja është çelësi i mëngjesit dhe qiriu i mbrëmjes.
Perëndia ka caktuar orën e saj për çdo gjë. Ne nuk mund të komandojmë asgjë, ne vetëm mund të përpiqemi.
Pastërtia e jetës personale është një kusht i pazëvendësueshëm për të ndërtuar një edukim të mirë.
Vetërespekti nuk njeh konsiderata.
E vetmja mënyrë për të gjetur veten tuaj është ta humbësh veten në shërbim të të tjerëve.
Ndryshimi midis asaj që duam dhe asaj që mund të bëjmë do të mjaftonte për të zgjidhur shumicën e problemeve të botës.
Njeriu i mirë është miku i të gjitha gjallesave.
Zëri i njeriut nuk mund të arrijë kurrë largësinë që e ka në zotërim ende zëri i vogël i ndërgjegjes.
Ligji i sakrificës është njëlloj në gjithë botën. Për të qenë frutdhënës kërkon sakrificën e më të zotëve dhe më të panjollosurve.
Qëllimi kryesor i jetës është të jetojmë me drejtësi të mendojmë me drejtësi, të veprojmë me drejtësi. Shpirti mund të lëngojë kur të gjitha mendimet ia kushtojmë trupit.
I vetmi tiran që pranoj në këtë botë është zëri brenda meje.
I dobëti nuk fal kurrë. Falja është cilësi e të fortit.
Ka në këtë botë njerëz kaq të uritur, saqë Zoti mund t’u shfaqet atyre vetëm në formëne bukës.
Ka një gjykatë më të lartë se të gjitha gjykatat, është gjykata e ndërgjegjes.
E vetmja gjë që mund të bëjmë ndaj jetës është rritja e shpejtësisë së saj.
Ata që dinë si të mendojnë, nuk kanë nevojë për mësues.
E vërteta nuk e dëmton kurrë një çështje të drejtë./Elida Buçpapaj
