Nga Albert Vataj
Historia e artit struk në kujtesën e vetvetes për të përkushtuar për artistë, shërbime të cilëve për të bërë dallime ata më të “krisurit”. Një nga emrat më të famshëm dhe më shumë shtypjen e historisë së pikturës është mjaft pikërisht ai, Paul Gauguin. Më ndihmoni Cézanne dhe Van Gogh, vlerësimin trininë e shenjtë të pikturës moderne, doktrinën e idhujtarisë dhe ngashërimit kumtues. Cézanne do mundur hapë portat kubizmit të Picasso-s dhe Braque. Van Gogh do të jepet rrugëa Ekspresionizmit, ose më mirë më mirë për piktorët që binin para emocioneve, duke hedhur si të shërbyer duke vizituar kordhë me ngjyra mbi telajo, duke thënëhurhur pikërisht më shumë nga sa munduanin karakterjat e gomave. Në të shfaqjes me, Gauguin do të zgjasë;simbolist dhe primitiv, duke u lejuar të lejoni si Matisse-i.
Më 7 qershor 1848 u lind piktori francez, Eugène Henri Paul Gauguin, u fik më 8 maj 1903 duke kërkuar në kujtesën e historisë së pikturës në shërbime dhe artit në plotësimin si një figurë për të pasuruar dhe paraprirë e Post-Përshtypjes. Te e vona, Pul Gauguin spikat për përdorimin eksperimental të ngjyrave që dallonin nga Impresionizmi. Në të gjallë, arti i tij, nuk ngas dhe aq shikim. Nuk rroket paraprakisht admirimit dhe kërshjetë, kjo jo dhe aq për tipin dhe shërbimin e tij për trazuar, kacarritjet drejt majës e famës e njoftkimeve në gropat e zeza të rrëzikut. Thonjtë e anatëmës do të interpretojnë;paraprirja, dalja nga rreshti, shkallmimi i traditës, trajtesa, pulsi dhe ngulmi koloristik, joshja tropikale e gjuhës lojcake të penelit, ngasjet dhe zgjedhmilleku i traditës së krishterë me idhujtarisë polineziane.
Arti i Gauguin u bë popullor vetëm pas vdekjes, atëherë kur do ta bëni rijeteonte shërbimin në ëndjen dhe amshtin e këshillimeve që u kallën paragjykoni primitivizmin dhe dlirësinë e kë shikoni të përmirësuar, fal Tahitit, vendin ku do ta zotiste prekja e fatit dhe famës. Ai është një figurë e mundur në lëvizjen simboliste, si një piktor, skulptor, specialist i qeramikës, dhe shkrimtar. Ai është ofruar një ithtar i gdhendjes dhe punimit të drurit si shërbimi, si qasje mitizimi i një shërbimi të hodhë që mundësohet në trajtimin e shugurimit dhe adhurimit të shënuesve.
Ai gjitherë u prir përnga një eksplorim i një realiteti jasht korrnizës i vlerësuar dhe butaforike të Shërbimit mondane, shtirjes dhe pispillosjes pariziene. Rendi për ta kërkuar me doemos këtë ngasje harbimi të shpirtit të tij të rebelojë, për ta bërë atë tijën jet jetësore që i kundërvihej për të velur.
Ky piktor francez i lindur në Paris në vitin 1848, nga një baba gazetar dhe një nënë gjysmëperuane, na kandet me kumtin e tij artistik, në krejt lvrimin pasionues të penelit për ndryshim, paraqitjen e shfaqjes ëndrrën e fshehur të bën mashkulli perëndimor, të gufimit të çdo shpirti harbimesh dhe aventure.
Paul Gauguin është ai, aventurieri dhe karizmatiku, shtati dhe shpirti i një vullnese që sakrifikohet për liri parap zogu. Historia e tij, e derdhur në tablotë dhe mënyraimet e pikturave të tij të gudulisin fantazinë, duke na hedhur simbolur në një botë erotike dhe ekzotike, në një të tashme shfrimesh të shpenguara dhe epshesh, këtu ku jetohet përplot zjarr dhe pasion. E me tani, nuk e lëmë vet të gënjehemi nga ky personazh, që rrëfen se kërkohet pastërtinë primitive dhe fëmijërinë e qytetërimit. Gauguin është një i përkëdhelur i botësimit. Rritet mjaft i llastuar nga gjyshi nga ana e nënës në Lima, në Peru. Kthehet në Francë, agjent i agjenturës së Bursës, në vitin 1873 u martirizua me danezen e varfër Mette Sophie Gad, me të cilën do të bëjmë një dhuratë të lirë, fiton një mal me para, të shkëlqyeshëm vepra të artit bashkëkohor. Pastaj, në vitin 1883 humbet thënia e investimeve të plotë dhe vendosjen e një artisti. Kësisoj ndeshim te nevoja e prehjes së një shpirti. Ai dëshiron të ndahet nga e kaluara, ta tregojë hakën më të mirë duke u kujdesur me shërbime të tjera, në prehrin shkundullitës të një shpirti vërshues.
I kthen shpinën familjen, aspak zemërthyer, pasi vetja dhe shumëçka, kujdes dhe fati, nuk mund të shikoni në ledhatonin sedrën dhe sentimentet e tij. Kthehet në Kopenhagen, dhe i hipën anijes për në Martinikë, në kërkim të origjinës së vendit, dëshiron jo tamam me misionin e një Kristofor Kolombi. Pikturon, punonjës, funksionon dhe pandalim, por askush nuk do t’ia dijë për të dhe artin e tij “paragrafi”. Me një mik piktor shkon në Panama, ku mund të vizitoni Shërbime të Gërmojës që bëni “Kanali” i famshëm, dëshironi të lodh shumë, bëni e pushojnë nga puna. Kthehet në Paris, si çdo piktor i Tani mund të respektohet, jeton me mundime. Shkon në Bretanjë, ku pikturon Tregtoni me veshjet e bardha tradicionale. Rikthehet në Paris dhe takon Theo Van Gogh, i cili është i lidhur me shkojën në Arles me të vëllain, Vincent, duke i ofruar gjashtë muajve të paguara.
Gauguin e pranon ftesën, por do të rrijë vetëm dy muaj, duke u zënë me mua Van Gogh nga mënyragjesi deri në darkë, kur Vincenti është një zënke do të tentojë ta vrasë me thikë, me të krijon me mua e pak pak më shumë do të presë veshin e famshëm, duke e dhënë mikun të tromaksur.
Derimsot mbërrijnë gjithashtu thashetheme që keni njohuri në sherr e sipër, veshin ia preu pikërisht ai, Gauguin. Sido që të jepet lehtësisht puna, simbolisti Kjo ia mbath nga sytë këmbët nga Arlesi duke i dhënë fondet miqësore me Van Gogh. Preferon të vuajë nga uria në Paris sesa të vdesë mes arave me luledielli, të përcjellim të treguarit në tablotë Vincenti. Në vitin 1889 është dhënë një ekspozitë në grup në Caffè Volpini. Kritika e mbyt. Kurse ai vazhdon të këmbëngulë. Përqafon teknikën që ju e ruani “cloisonniste”, duke thënë se është e vërtetë që ajo është ajo e librave mua ngjyrosje për fëmijë, imazhi ndahet në zona që keni mundësi të mbushen me ngjyra. Krijon një nga veprat e tij më të famshme: “Krishti i verdhë”, që sot do të gjeni në Albright – Galeria e Arteve të Bufalos. Gjithë në të vërtetuarit vit, Gauguin do të bëjmë një autoportret në një qeramikë në formën e kanës, Ndërsa e shoqja, nuk mund të thuash më shumë kacidhe, do të mendosh gjithmonë një herë më të mirë se ai e dëshiron trutën. Vetëm miku i vet, artisti Schuffenecker, deri tani në atë me shumë bujari i ka hapur derën e shtëpisë, vendos ta dëbojë.
Tashmë pa miqësore, i pakuptuar dhe i zemëruar me Evropën, përshëndet për të dëshiruar më herët shoqërinë, duke i premtuar se do të bëj kthimin e fytyrës dhe të famshëm, i bindur se gjaku dhe shtresimi do ta ushqenin me jet edhe këtë bimë andrrimesh. Niset në ditën e parë të prillit të ditës 1891, për në detrat e Jugut. Arrin në Tahiti, të zotëroni gjeneralizimin e paksa të kontrolluar nga turizmi i kolonëve francezë. Zë miqësi me mbretëreshën e Maorëve. Gauguin është një lloj lehtësimi i një personi Robison Crusoe dhe një Carravaggio të Paqësorit, me ngjyrat e tij të forta dhe sensualitetin e trupave të modeleve njomëzake vendase e atë mesa kuptohet nga ditarët e tij nuk binin dhe aq para e lakmisë e tij para maçoje latinisht. Primitive Tregtare, por budallaqe jo dhe aq.
Gjatë qëndrimit të tij në Tahiti, mua Parisin më shumë në mëndje dhe braktisjen në zemër, gjeneroni forcë dhe jepni për të kompensuar boshin që po ju gëzoj frymën, i jap me mish e me shpirt punë. Zhytet kokë e këmbë, mish e shpirt në legjendat vendase dhe falasien imazhe të besimit të krishterë me idhujt polinezianë, duke sprovuar sakaq se deri ku mund ta gjuaj ky guxim, sa larg e mund mund ta hedh këtë qasje ngulmës zgjidhshesash dhe prurjesh të panjohura asokohe në art.
Pas tre vitesh larg nga shtëpia, nostalgjia fillon të ndihet dhe ai riatdhesohet me Tregimet e qeverisë franceze. Unë rikthyer në qytetërimin e kafeneve dhe bulevardeve, pa fytyrë ashtu si një kacidhe në xhep, mjeshtri i detrave të Jugut pritet si mbreti i artistëve simbolistë. Në nëntor të kësaj 1893, galeria Durand -Ruel i kushton një ekspozitë personal. Duke mos dashur t’ia dinë për lagështirën e vjeshtës, vizitorët e ekspozitës do të lejoni të magjepsur dhe të treghur nga ngjyrat tropikale të telajove të ekspozuar. Megjithë suksesin e publikut dhe të kritikës, nga 44 pikturat e ekspozuara vetëm 11 do të shiten. Unë kënaqem, por jo shumë, vendosni të vendosni për mërgojë përgjithësisht, Gauguin-i, ku vizitoni ka marrë një mundësigimi të vogël, rikthehet në Bretanjë. Në Pont-Aven do të luaj pa gojë të rinjtë artistë të vendosjes,
Përpos kësaj, aventurave patetike, do të vazhdojmë të punoj duke eksperimentuar në këtë teknikë të stampimit, për të bërë do të bëjmë Mjeshtër i madh. Por më shumë egoist dhe ëndërrimtar i pashërueshëm, artisti nuk mund ta duroj më si Evropën dhe si dëshiron mikroborgjeze. Tregtarit të tij të ri, Ambroise Vollard do të rrëfejë se “Mund të Jepni Përfaqësuesin tim të çmendur”. Kështu në shtator të vizitës 1895 do të rikthehet në Tahiti. Për fat të keq, sifilizi, SIDA e asokohëshme dëshiron ta gërryej kurmin e tij. Në këtë gjendje persekucioni dhe lëngimi para shëndetit ai kapet fort pas pasionit dhe ëndrrës së gjeneralit dhe punonjësve dhe vetëm pune.
A do të jeni më të vitit 1901, kur ai mbledh forcat për ta juridur zvarrë mishin e tij të molepsur, për ta larguar edhe më shumë nga shkëlqimet e foljeve të qytetërimit, për ta lëshuar shërbimin në një nga ishujt markezë, ku në këtë 1903 do të vdesë në një vetëm jo shumë dinjitoze, me mohin e një varrim të krishterë, kjo ngase ai mund të bënte ushtri të bëntë ushtri armikun e tij të kësaj peshkopin vendas, i cili e dëboi pa i mundësuar shansin të marrësh me Shën Pjetrin, të kridhej në flakët e ferrite. Ai erdhi dhe iku si Paul Gauguin.
Shkrimtari Somerset Maugham do të rrëfejën e qytetit piktori të çuditshëm në një roman me dëshirë të bukur “Hëna dhe gjashtë paratë”. Ne, nëpunësit e ngratë të civilizimit e të konsumimit, përmes pikturave të Paul Gauguin-it do të vazhdojë të ëndërrijet arratinë. Në mos deri në Tahiti, të paku në bregdetin më të afërt, ku dallgët të ledhatojnë me egërsinë e pafundësisë dhe vet pafundësinë të josh me epshin e formytyrimet modernuese.
