Nga Albert Vataj
“Puthja” e Auguste Rodin, e cila mori jetë më 1889 do të ishte më e prushta që historia e artit kishte kredhur para ëndjes plot pasion e përvëlim e botës që dilte përdhunshëm nga gropat e terrta të moralit puritan, deri kur Gustav Klimt, 20 vite më vonë do ta lëshonte këtë akt sublim në krahët e një tjetërpërqafimi, më 1908–1909 kur ai tregoi “Puthjen” e tij. Gjithqysh, Rodin mbeti themeltari dhe i pambërritshmi. Klimt, sado që e shkriu mes simbolikës, derdhjeve të arta e zjarrit kolorik, nuk i dha botës një puthje si ajo e Rodin, kaq të thellë dhe kaq të ngrohtë, pavarësisht se e murosur në mermer. Ai arrin të depërtojë thellë, shumë thellë, si vetë puthja, brenda dëshirimit që shtërzen dhe andjes për zotërim që kaplon në çdo copë të kurmit partnerët.
“The Kiss” është një nga tre versionet në shkallë të plotë të bëra gjatë jetës së Rodinit. Përzierja e erotizmit dhe idealizmit e bën atë një nga imazhet e shkëlqyera të dashurisë seksuale. Megjithatë, Rodin e konsideroi atë tepër tradicionale, duke e quajtur Puthjen ‘një aftësi e madhe e skalitur sipas formulës së zakonshme’. Çifti janë të dashuruarit kurorëshkelës Paolo Malatesta dhe Francesca da Rimini, të cilët u vranë nga bashkëshorti i indinjuar i Françeskës. Ata shfaqen në Ferrin e Dantes, i cili përshkruan se si u rrit pasioni i tyre, ndërsa lexuan së bashku historinë e Lancelot dhe Guinevere. Libri mund të shihet vetëm në dorën e Paolos.
Pretendohet se buzët e të dashuruarve nuk pulitën në të vërtetë në skulpturë, duke sugjeruar se ata u ndërprenë dhe takuan vdekjen e tyre pa u prekur ndonjëherë. Gjithëpoaq për mjeshtrin ky çast dhe idealizimi i saj në “Porta e Ferrit” është i parezistueshëm, ai sfidon triumfalisht duke pranuar ndëshkimin në këmbim të dashurisë së tyre të lartësuar në fuqi ndijimi dhe pasion.
Kur kritikët e panë për herë të parë skulpturën në vitin 1887, ata sugjeruan titullin më pak specifik Le Baiser (Puthja). Rodin tregoi se qasja e tij ndaj skulpturimit të grave ishte një homazh ndaj tyre dhe trupave të tyre, jo vetëm duke iu nënshtruar burrave, por si partnerë të plotë në zjarr. Erotizmi konsekuent në skulpturë e bëri atë të diskutueshme. Një version bronzi i The Kiss (74 centimetra i lartë u dërgua për t’u ekspozuar në Ekspozitën Kolumbiane Botërore të 1893 në Çikago. Puna u konsiderua e papërshtatshme për shfaqje në publik dhe u transferua në një dhomë të brendshme me pranim vetëm me aplikim personal.
