Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home A e dini se?

Bestytnia e derdhjes së kripës, nga ogur i keq, yshtja e djallit, mallkimet, tek fatmbarësia dhe bereqeti

admin by admin
July 8, 2020
in A e dini se?, Slider, Të përzgjedhurat
Bestytnia e derdhjes së kripës, nga ogur i keq, yshtja e djallit, mallkimet, tek fatmbarësia dhe bereqeti
0
SHARES
159
VIEWS
Share on FacebookShare on Twitter

Besëtytnitë, të vërtetat rrethanore dhe mistifikimi i historive të tyre, si domethënie e thelbit të një ndodhie, si idealizim dhe kompozim ideor i shkakësisë që rrjedhon kësisoj nga përcaktimi. Por edhe përvojat personale kanë rolin e tyre në mbështjelljen e këtyre gjesteve me një tis mjegulle besëtytnie. Forca e besimit i ka bërë këto besëtytni që të kenë lavdinë e tyre, shpesh të pashpjegueshme. Thuhet “MOS” dhe e gjithë ajo zymtësi e mistershme pamjaftueshmërie e shpjegimit krijon një lloj klime paniku dhe personi është i prirur të përgjojë çdo ndodhi sado e rëndomtë për t’i dhënë të drejtë këtij besimi bestyt, i cili ka gjas të hedh rrënjë edhe tek skeptikët .
Katalogët e besëtytnive, të cilët kanë udhëtuar për më shumë se pesë shekuj, duke gjetur gjithnjë ithtarët e vet, të pranimit dhe njohjes, ka në mesin e tyre një besëtytni që ka lidhje me derdhjen e kripës. Në periudhën e Mesjetë, kripa ishte një mall shumë i kushtueshëm. Ajo këmbehej me çdo gjë të mundshme, për të cilën tregtari kishte interes, që nga skllevërit deri tek sendet e çmuara, lirin, drith, farëra, mëndafshet, erëzat, veglat e punës, armët, gjithçka që deri asokohe ishte e këmbyeshme mall me mall.
Rrjedhimisht ajo kishte atë vlerë që do ta bënte atë të lakmuar për bestytnitë, të cilat përhapeshin po kaq shpejt sa dhe flaka, mbërrinte në destinacionin pritës më shpejt se arsyetimi se pse nuk duhej shpërdorohej kripa.
Historycollection.com në një trajtesë të kësaj besëtytnie në një artikull të saj shton se: Nëse kripa derdhej, ajo nuk ishte më në gjendje të përdorej si ilaç, prandaj ajo grumbullohej dhe hidhej mbi shpatullën e majtë të personit që “ishte viktimë e këtij oguri të keq”, me qëllim që të verboheshin shpirtrat e këqij, që besohej se vinin të yshtnin në mëkat dhe paudhësi personin.
Ajo ka rrokur një famë të tillë të lavdishme sa ka rrëmbyer edhe një nga mëndjet më të dritura të Rilindjes së Artë, të gjithëdijshmin dhe të çmosmundshmin, Leonardo da Vinçi, i cili, sipas bestytve, mjeshtri në mënyrë të qëllimshme në tabllonë e famshme “Darka e Fundit” (Darka e Zotërisë), Juda Iskarioti portretizohet sikur ka derdhur qëllimisht një kripëmbajtëse. Kjo bëri që shumë njerëz ta shohin këtë akt si një shenjë të keqe, dhe si diçka që ka të ngjarë të ndjellë fatin e keq.
Jo vetëm kaq, bestytët e lidhin kripën edhe me tokën shterp, tokën e përzhitur, tokën ku nuk ka jetë të gjallë. Sipas tyre derdhja e kripës është ekuivalenti i një mallkimi të madh, kur dihet se sa e rëndësishme që ishte ajo pak tokë e punueshme që disponohej nga njerëzit kohëve.
Gjithashtu, shekuj kanë koleksionuar dëshmi të shumta që aludojnë për fatkobin që sjell derdhja e kripës. Përveç kësaj, që kur Kisha Katolike Romak e përdori kripë për të përgatitur Ujin e Shenjtë, ajo kishte një rëndësi fetare, çka e bënte derdhjen e saj një shenjë të keqe.
Duke u thyer pas në kohë konstatojmë se romakët kishin bindjet e tyre për kripën. Ata besuan se ishte një simbol i miqësisë për shkak të cilësisë së tij të qëndrueshme. Sidoqoftë, ishte shumë e kushtueshme dhe e dobishme për ruajtjen e ushqimit, kështu që nëse dikush derdh kripë në tryezë, konsiderohej të ishte shumë ogurzi. Dhe për të prishur shfuqizmur këtë mallkim duhej të derdhej verë mbi vendin ku kishte rënë kripa, ekuivalenti i besëtytnisë së derdhjes së rakisë tek ne, e cila sjell zënkë dhe sherr mes personave që po konsumojnë raki dhe për këtë duhet derdhur ujë.
Gjatë shekujve ka pasur tregime dhe shkrime të shumta nga historianë që flasin për ogurin e keq që lidhet me derdhjen e kripës. Për më tepër, meqenëse Kisha Katolike Romake përdori kripë për të bërë Ujin e Shenjtë, ajo gjithashtu kishte domethënie fetare që e bëri derdhjen e saj një ogur të keq. Mjaftonte vetëm kaq që kjo pakujdesi, qoftë dhe e qëllimshme të fitonte një namë të keq.
Përgatiti: Albert Vataj

Tags: Albert VatajBestytniDjalliEngjelliFejaKishakripaMallkimiMesjetaYhstja
Previous Post

Historia e një fotografie të vitit 1938, takimi në Shkodër i penave të vetëtimshme të shqipes

Next Post

Riardhja e zëshme e shpirtjes së një zemre malli, kumtim rreth librit: “Të gjithë qiejt shkëlqejnë në sytë e dashurisë”

admin

admin

Next Post
Riardhja e zëshme e shpirtjes së një zemre malli, kumtim rreth librit: “Të gjithë qiejt shkëlqejnë në sytë e dashurisë”

Riardhja e zëshme e shpirtjes së një zemre malli, kumtim rreth librit: "Të gjithë qiejt shkëlqejnë në sytë e dashurisë"

Discussion about this post

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Natyra është një prej mrekullive që motivon udhëtimin e njeriut në jetë 

August 16, 2017

Arkitektura, porta nga kaloi qytetërimi në mesjetën shqiptare

0

Prometeu, shenjtori dhe martiri më fisnik i kalendarit mitologjik

0

Wolfang Amadeus Mozart, më brilanti që bota njohu, “shenjtori” që ktheu muzikën në besim

0

Salvador Dali, surrealisti më kokëkrisur dhe më përfaqësues i pikturës

0
Si reagojmë edhe ne në varësi të shpërblimit, njësoj si kaviet laboratorike

Si reagojmë edhe ne në varësi të shpërblimit, njësoj si kaviet laboratorike

March 31, 2021
Elegjia në funeralin e Ludwig van Bethoven, shkruar nga Franz Grillparzer dhe interpretuar nga Heinrich Anschütz

Elegjia në funeralin e Ludwig van Bethoven, shkruar nga Franz Grillparzer dhe interpretuar nga Heinrich Anschütz

March 29, 2021
Marc Chagall, gjeniu i haresë dhe pikëllimit, ai që propozoi të zhytemi në kaosin zanafillës

Udha e mundimshme drejt famës të piktorit ruso-hebre, Marc Chagall, treguar nga vetë ai

March 28, 2021
Fra Bartolomeo piktori italian i tematikës fetare, pasuruesi i delikatesës së ngjyrës në tablonë e mesjetës

Fra Bartolomeo piktori italian i tematikës fetare, pasuruesi i delikatesës së ngjyrës në tablonë e mesjetës

March 28, 2021
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj