Albert Vataj
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG
No Result
View All Result
Albert Vataj
No Result
View All Result
Home Figura të ndrituna

Robert Bërns, fermeri që u bë pionieri i romantizmit dhe himnizoi në poezi shpirtin skocez

July 21, 2016
in Figura të ndrituna, Kujtesë
510
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Pinterest

Alexander_Nasmyth_-_Robert_Burns,_1759_-_1796._Poet_-_Google_Art_Project

Nga Albert Vataj
Poezia, kjo magji e fjalës dhe shpirtit, si prej çdo pene, por në veçanti prej asaj të Robert Bërns, ka një vërshim të tillë ndjesor, kumbon si një jehonë në hapësirat e zemrave të ëndshme për dëshirim fjale dhe përjetimi, ndjenje dhe afrie.
Ai ishte një poet në themel të asaj ndjesi përçimi të çdo frymëmarrje dhe shkujdesje të idilit rural dhe atyre njerëzve që kishin lidhur shpirtin me tokën dhe qiellin. Tragjikisht fati e ndëshkoi që ky zë të ndalonte në hov më të epshëm krijues, pa e lejuar të ishte zëri dhe zjarri i atyre njerëzve që e ngjitën atë në eterin e shenjtërisë.
Gjithqysh ai pulson ende në vargun dhe gufin poetik. Vjen te sekush përmes fjalës, emocionit, jetësimit, dhimbjes, trishtimit, të andshmes. Poezia, por përmbi çdo epje të trajtëzuar në vargan të gjatë këndimi, është prehja e dlirë e atij shpirti që e pavdeksoi, jo vetëm në Skoci ku është një emblemë, një datë, një ngjarje, një fakt historik, por në gjithë botën e fjalës së shpirtit, mëkimit hyjnor të poezisë.
Ai ishte dhe mbeti një poet që u shndrrua në fjalë e në varg, në strofë e në këngë, nga njeri në frymë.

Robert Bërns, poeti më i madh i Skocisë, ai që u lidh me mish e shpirtë me fermën. Derdhi shumë djersë, hoqi shumë dhe dha përjetësisë dhe traditës skoceze të letrave poezi brilante, përjetime të shpirtshme në një kurm gadhnjyes.

Fatkeqësisht, Robert Burns vdiq i ri, në moshën 37 vjeçare nga një sëmundje e zemrës, sigurisht pasojë e lodhjes së tepërt me punët e fermës që nga koha më e hershme. Vdekja e kaploi ditën kur gruaja e tij Jean, lindi djalin e tyre të fundit, që do të gëzonte emrin Maxwell. Në varrim morrën pjesë rreth 10.000 vetë. Në këtë kohë, lavdia e tij nuk kishte arritur aq larg sa do të mbretëronte pas vdekjes.

Ai konsiderohet gjerësisht si poeti kombëtar i Skocisë dhe festohet nga skocezët në mbarë botën. Ai është më i njohur i poetëve që kanë shkruar në gjuhën Scots, edhe pse shumë nga tekstet e tij është edhe në gjuhën angleze.

Ai konsiderohet si një pionier i lëvizjes romantike, dhe pas vdekjes së tij ai u bë një burim i madh frymëzimi dhe një ikonë kulturore në Skoci dhe në mesin e diasporës skocez në mbarë botën. Festë e jetës dhe punës së tij u bë pothuajse një shtetas kult karizmatik gjatë shekujve 19 dhe 20, dhe ndikimi i tij ka qenë prej kohësh i fortë në letërsinë skoceze. Në vitin 2009 ai u zgjodh si më i madhi i gjuhës Scot, velrësim që u përftua nga publiku skocez në një votim të drejtuar nga kanali televiziv skocez STV .

Burns_2Robert Burns (lindi më 25 janar 1759, në Alloway, Ayrshire, Skoci – 21 korrik 1796, Dumfries, Skoci) djal i William Burns (bujk), ishte më i madhi nga shtatë fëmijët e familjes. Rininë e tij e kaloi duke punuar në fermën e babait të tij, dhe pavarësisht nga varfëria,babai i mundësoi arsimim shumë mirë sepse me këmbëngulje angazhoi një mësues për të dhe dhe vëllaun e tij më të rij Gilbert-in.

Nga mosha 15 vjeçare, i ra barra e punëtorit kryesor në fermë. Për t’i ikur lodhjes, ai i rrekej shkrimit që e bëntë të haroj punën e rëndë dhe të vështirë duke medituar për një botë më të mirë. Në këtë moshë edhe duelën në dritë vargjet e tij të parë, odë për Skotllandën dhe për gratë ; « Nela ime e bukur ».

Kur babai i tij vdiq në vitin 1784, Roberti dhe vëllai i tij e vazhduan bashkërisht punën në fermë. Megjithatë, Robertin më shum e tërhiqte natyra romantike e poezisë dhe femrat (me të cilat pati plotë aventura dhe disa fëmijë jashtëmartesorë nga të cilët edhe bineqët me Jean Armour e cila më vonë do të bëhet bashkëshorte e tij), se sa lëvrimi i tokës. Në këtë kohë, për të ikur nga puna e rëndë, ai planifikoi të largohet drejtë drejt klimës së Antiljeve.

Megjithëse nuk udhëtoi, ai u dha pas pasionit të vet të parë dhe publikoi librin me poezi Poems, Chiefly in the Scottish Dialect, kryesisht në dialektin skocez ku kendon për dashuri të « thyer ». Këto këngë u pranuan shum mirë nga lexuesit dhe nga kritika. Kjo e shndërroi në të përkëdhelurin dhe në krenari të familjes. Me këtë, ai ngriti dorë nga mërgimi dhe filloi të udhëtoj nëpër vendlindje. Kështu mbërrini në Edinburg ku u bashkua me rrethin e shquar të artistëve dhe shkrimtarëve të cilët të prekur nga bukuria e poezisë së tij e pranuan mirë (megjithëse më vonë disa e quajtën « poeti fshatarë ») dhe e pëlqyen punën e tij poetike.

Në mes të viteve 1793 e 1818 iu botua kolekcioni A Select Collection Of Scottish Airs for the Voice në gjashtë volume dhe 114 këngë të tjera popullore. Që nga kjo kohë, filloi të konsiderohet si poet i parë romantik dhe gjithëmonë u shërbeu gjeneratave si inspirim.

Tags: Albert VatajAngliAyrshireDitevdekjeDumfriesHistoriHomazhIn MemoriamKujtesenë AllowayNga Albert VatajPoeziPortretRobert BurnsRobert Burns (lindi më 25 janar 1759ShqipSkociSkoci - 21 korrik 1796SkociEsse
Previous Post

Brilantet e poezisë së Robert Burns me shqipërimin e personaliteteve të letrave shqipe

Next Post

Marlene Dietrich tregon sfidën e dashurisë me shkrimtarin Ernest Hemingway

Next Post

Marlene Dietrich tregon sfidën e dashurisë me shkrimtarin Ernest Hemingway

Albert Vataj

Albert Vataj

Ajo që bën dhe e ndjen është ajo që duhet. Mos u bëj rob i fatalizmit, nëse nuk do të lësh veten të bjerë në boshin e asgjësë. Nuk është e thënë se duhet të ecësh me hapa të shpejtë për të mbërritur diku, hapat e sigurt janë ata që të çojnë aty ku duhet dhe kur duhet të shkosh. Jepu me gjithë shpirt asaj që e do me gjithë zemër dhe do të shohësh se përveçse i pasur do të jesh dhe i lumtur. Ushqeje me dritë gjithçka që jeta ta kredh në terr dhe se bashkë me veten ke çliruar prej kësaj robëria edhe ata që sjellin farën e së mirës të vullnetet për të ndryshuar botën që na përket të gjithëve. Më mirë vdis duke u përpjekur se sa të zvarritesh duke u ankuar. Jeta është gjithçka që ti kërkon prej saj. Nuk ka forcë të hyjshme apo përkufizime që tregojnë udhën e së vërtetës, jetën e merituar, zotërimin e gjithçkasë që të përket. Kërko gjithçka tek vetja. Gjithçka që do është gjithnjë me ty. Mjafton të dish ta kërkosh dhe do të kesh gjithçka.
  • Trending
  • Comments
  • Latest

Fausti, Mefistofeli dhe Margarita, një tragjedi e bashkëjetimit të së mirës me të keqes, vuajtja pambarim

April 4, 2016

Çfarë është Dashuria? Thënie brilante nga njerëz të famshëm që kanë skalitur zjarret e pasionit në historinë e letërsisë

May 12, 2017

Ëndrrat e këqija, makthet, përse i shohim, mesazhet që na dërgojnë dhe a mund t’i shmangim?

April 4, 2016

“Plaku dhe deti”, dyluftimi i pabarabartë i mundësisë, sprova e fatit dhe guximit të njeriut për të sfiduar natyrën

May 4, 2017

Galaktika, Rruga e Qumështit përmban 160 miliardë planete

0

Spektakël dhe frikë nga balena 14 metra e gjate që peshon 30 ton

0

Amani, qyteti i bardhë mbi 18 kodra streha mbretërore e kryeqytetit jordanez

0

Lëvizja e bujshme që shkundullitën nga themelt shekullin XX në botën e muzikës

0
Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

Johann Sebastian Bach një baba fatkeq që humbi 11 fëmijë, një kompozitor tragjik që shkroi muzikë për ladinë e Zotit

June 12, 2025
Albert Kahn, filantropi që shkroi me ngjyra historinë e botës dhe të Shqipërisë

Albert Kahn, filantropi që shkroi me ngjyra historinë e botës dhe të Shqipërisë

June 12, 2025
Pano Taçi, poeti që lëvroi në një tokë prej zjarri dhe pasioni, epshi dhe dalldie

Pano Taçi, poeti që lëvroi në një tokë prej zjarri dhe pasioni, epshi dhe dalldie

June 13, 2025
Dhe… për një çast, kufijtë e trupave tanë shndërrohen në frymë

Dhe… për një çast, kufijtë e trupave tanë shndërrohen në frymë

June 6, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

Copyright © 2020 Albert Vataj

No Result
View All Result
  • DIJE
    • Figura të ndrituna
    • Kujtesë
    • Impresione
    • Traditë
    • Histori
  • KRIJIMTARI
    • Persiatje
    • Esse
    • Poezi
    • Prozë
    • Urtësi
  • LETËRSI
    • Autorë
    • Libra
    • Filozofi
    • Përshkrimore
    • Dashuri
  • ART
    • Pikturë
    • Muzikë
    • Qytetërim
    • Mitologji
    • Kritikë
  • SPEKTËR
    • Reportazh
    • Intervista
    • Psikologji
    • Profil
    • Forum
    • Eros
  • Kureshti
    • A e dini se?
    • Shëndetësi
    • Kuriozitete
    • Natyra
    • Nga jeta e korifejve
    • Shkencë
  • BLOG

Copyright © 2020 Albert Vataj